Verbeteren Uitwisseling Matchingsgegevens (VUM) is een ketenprogramma van VNG, UWV en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. VUM maakt mogelijk dat dienstverleners op de arbeidsmarkt transparant gegevens kunnen delen over regio- en organisatiegrenzen heen; iets wat nu vaak nog niet mogelijk is. Met alle beperkingen voor werkzoekenden en werkgevers van dien.
Inmiddels is er in een aantal koploopregio’s gestart met verschillende pilots rond VUM (zie kader). Of zoals projectleider VUM pilots, Hans van Alebeek het liever noemt, met een aantal begeleide implementaties. “In 2020 zijn we druk geweest met het ontwerp. Nu, aan de vooravond van de brede implementatie, willen we VUM daadwerkelijk beproeven.
Voor deze beproevingen is een draaiboek ontwikkeld. Van Alebeek: “De eerste stap is een presentatie van VUM en een verkennend gesprek in de betreffende arbeidsmarktregio. Waar hebben we het precies over, welke partners doen mee; de betreffende gemeenten, UWV, uitzendbureaus maar bijvoorbeeld ook het ROC en een SW-bedrijf. De meeste regio’s willen na die eerste verkenning wat meer de diepte in voor de eigen specifieke situatie. Dat doen we met een impactanalyse: hoe zijn de werkzoekendendossiers nu op orde, hoe ziet de huidige informatievoorziening eruit, dat soort zaken. Op basis daarvan maken we met de regio een plan van aanpak waarbij we drie componenten onderscheiden: de gegevensstandaard (wat leggen we uniform vast aan gegevens), de uitwisselingsvoorziening, die overigens nu nog niet klaar is (is er al een geschikte leverancier geselecteerd die het eigen systeem kan koppelen aan de andere systemen) en het afsprakenstelsel (afspraken over bijvoorbeeld aansluitvoorwaarden, privacyvoorwaarden, beveiliging en partnerafspraken). Op al die onderdelen laten we heldere onderzoeksvragen los: functioneert het, is het handig, waar moeten we op investeren, op welke manier sluit het beter aan, enzovoort. En op basis daarvan gaan we de gegevensuitwisseling daadwerkelijk testen. Met als resultaat een evaluatierapport.”
Brede scope
Hans van Alebeek benadrukt dat VUM meer dimensies heeft dan sec goed gegevens kunnen uitwisselen. “Het gaat over mensen duurzaam aan werk helpen. Zo weten we nu dat matchen op basis van vaardigheden en zogenaamde soft skills beter werkt dan alleen maar kijken naar werkervaring en arbeidsduur. Een stewardess, waarvan er in de coronacrisis vele hun baan zijn kwijtgeraakt, zal eerder de vaardigheden hebben om in de zorg te gaan werken dan bij een financiële organisatie. Ook belangrijk om te vertellen is dat het niet alleen om betaald werk gaat, maar ook over beschut en beschermd werk, over vrijwilligerswerk; juist voor de doelgroepen die kenmerkend zijn voor de gemeenten. Zo gaat Amsterdam beproeven of VUM ‘doelgroep-compliant’ is voor statushouders. Van deze specifieke groep weten we bijvoorbeeld dat training in de context van de – toekomstige – werkomgeving meer mensen naar werk helpt dan langere opleidingstrajecten vooraf.”
Planning
Tot slot iets over de planning van de pilots. “De technische voorziening is eind van het jaar klaar, maar met de gegevensset en het afsprakenstelsel zijn we al een flink eind op streek. 1 januari 2022 gaan we daadwerkelijk gegevens uitwisselen via VUM en dat zullen we de eerste twee kwartalen van 2022 voortzetten. In het derde kwartaal van 2022 dragen we het geheel over aan beheerpartijen. Zij zullen het verder beheren en ook voor de doorontwikkeling wordt gezorgd. Samen met deze partijen zal het programma de landelijke implementatiestrategie ontwikkelen. Dat past in de agile aanpak van werkendeweg ontwikkelen in de omgeving waar de voorziening gebruikt gaat worden. Overigens sluit VUM aan op het programma Uitwisselingsmechanisme Werk voor gemeenten (UMW) waardoor elke gemeente uiteindelijk op VUM zal kunnen aansluiten, ook als een gemeente zelf geen geschikte leverancier kan vinden om de technische koppeling te realiseren.”