Uit de cijfers blijkt dat de gemeente Smallingerland in 2017 de meeste aanvragen banenafspraak van Nederland heeft gedaan, namelijk bijna tweehonderd. Hoe is dat geregeld in Friesland?
Gerard Hoekstra, accountmanager Smallingerland: “Vooruitlopend op de participatiewet voerde de gemeente de pilot tijdelijke loondispensatie uit. Daarin hadden we al contact met UWV over de doelgroep met een arbeidsbeperking. We wilden kandidaten in de banenafspraak krijgen, zodat we de werkgevers ook een nieuwe set dienstverlening konden bieden. Er was een goede overgang van deze pilot naar de participatiewet. We hebben er goed en lang voor gezeten en samen de overstap gemaakt. Dat helpt in de goede relatie.”
Tips
• Durven, vertrouwen en gewoon doen (wat kan wél)
• Korte lijnen (ook in de uitvoering) en transparantie
• Organisatieopbouw t.b.v. de beste dienstverlening aan klanten
• Zorg voor een goede verbindingsofficier (schakel tussen alle lagen en partijen)
• Maak een kwaliteitsslag in de aanvragen (= leerproces)
Eerste stap
Zico Tegelaar was in die tijd senior team werk en inkomen bij de gemeente Smallingerland. Hij vertelt hoe de doelgroep inzichtelijk is gemaakt. “Er was een commercieel bedrijf dat voor ons de medische adviezen deed. In onze gemeente was een grote groep mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en die wilden we altijd laten toetsen door een arts. Maar het aantal ontheffingen was enorm. We zijn toen het gesprek met UWV aangegaan en hebben verteld waar we tegenaan liepen.” Dat was de eerste stap richting samenwerking.
Twee bloedgroepen
André Weistra, dedicated arbeidsdeskundige UWV: “In het begin van onze samenwerking waren er allerlei vragen en soms ook onbegrip. Twee verschillende bloedgroepen bij elkaar, dat was best spannend.” Volgens Smallingerland was UWV streng, maar rechtvaardig en men kwam met duidelijke rapportages. In april 2016 werd de eerste pilot gedraaid. Zico: “We gingen aan elkaar snuffelen. Klopten de ontheffingen wel? Wat zijn de mogelijkheden? Iemand hoeft niet meteen veertig uur aan het werk, maar kan bijvoorbeeld eerst vrijwilligerswerk doen en dan langzaam opbouwen. We zijn met twintig cases begonnen en hebben daarna de verdieping gezocht.”
Participatieadvies
André vult aan: “De adviezen van het andere bedrijf waren alleen medisch, het ging vaak over de belastbaarheid en uitstel van een jaar. Daarom zijn de cases in het begin ook besproken met een arts van UWV, hoe kijken wij daar tegenaan? En als de ontheffing wordt ingetrokken, wat moet de gemeente dan verder doen met de klant? We hebben gekeken hoe we er een participatieadvies aan vast konden knopen. Als iemand nog mogelijkheden heeft, welke richting kan hij of zij dan op?”
Even slikken
Dat werd steeds verder uitgewerkt en resulteerde in de productencatalogus van Smallingerland. “De gemeente gaf ons een mooie kans dit verder op te pakken”, vervolgt André. “Opvallend was ook dat het andere bedrijf vaak ontheffingen voor één of een aantal jaren gaf, bij UWV krijgt iemand soms ontheffing voor het leven. Dat was even slikken voor de gemeente, want dat hadden ze nog nooit gedaan. Maar je geeft op deze manier wel duidelijkheid aan de klant en kunt een ander traject ingaan. Niet naar werk, maar naar zorg bijvoorbeeld.”
Productencatalogus
André heeft ook workshops gegeven aan de gemeentelijke consulenten. Zico: “Een kwestie van mindset, de gedachtegang van UWV was totaal anders dan bij ons. Zoals aan een klant durven vragen: ‘Wat doet u zoal op een dag? Hoe ver is de supermarkt en loopt u daar dan heen?’ Daarnaast moesten de consulenten de uitgebreide participatieadviezen van UWV leren lezen. In het begin was er wel eens een misverstand over, maar nu loopt het prima. De rapportages hebben voor ons meer inhoud en we kunnen er meer mee richting vervolg. De laatste stap was dat UWV nu ook naar een traject kan toeschrijven vanuit onze productencatalogus.”
Goede match
Rein Koopman, SMZ-manager UWV: “André is ook bij onze divisie geweest om de kant van de gemeente uit te leggen. Die verbindende rol is heel belangrijk geweest. Er was druk vanuit UWV vanwege de capaciteit, maar ik hecht ook belang aan een goede relatie met de gemeente. En we hebben het gered! Af en toe met bloed, zweet en tranen. Het succes is nu wel dat we bijna geen aanmeldingen meer krijgen. Vanwege de workshops, de conjunctuurgevoeligheid en de verwerking van het zittende en doorstromende bestand. Ook is er door de goede match vrijwel geen uitval van kandidaten.”
Vacatures droppen
Gerard: “We delen natuurlijk ook de werkgevers met elkaar, dan is het belangrijk dat je Sonar goed vult. Niet alleen met kandidaten met een arbeidsbeperking, maar over de hele linie. Ook aan onze kant is vaak overgewerkt om, naast alle overige taken, Sonar goed te vullen. Daar hebben zowel het werkgeversservicepunt als ik een belang bij. Zo kunnen we onze participatiewetkandidaten ook matchen op UWV-vacatures. Kortom, onze samenwerking gaat verder dan alleen de banenafspraak.”
Hij zit naast twee collega’s die zich puur bezighouden met banenafspraak-geregistreerde kandidaten met een arbeidsverplichting. “Zij hebben alle kennis over die kandidaten. Dus als ik een vacature heb, kan ik die daar meteen droppen.”
Passend traject
Daarnaast zijn de re-integratiebedrijven gevraagd welke voorzieningen ze hebben om kandidaten met een arbeidsbeperking in te zetten. Gerard: “We zoeken gericht naar een passend traject, want elke beperking is weer anders. Wat is nodig om die stap naar de arbeidsmarkt te maken? Wat zijn de kwaliteiten van de kandidaat en wat is nodig voor de dag-invulling? Het is nu makkelijker met werkgevers in gesprek te gaan om deze doelgroep te plaatsen. En we hebben nauw contact met vso en praktijkscholen, zodat de instroom vanuit die hoek ook goed gecoördineerd is. Dit hebben we overgenomen van de arbeidsdeskundige van UWV.”
Klant centraal
De efficiënte manier van samenwerken heeft natuurlijk ook voordelen voor de burger, die hoeft niet telkens z’n verhaal opnieuw te doen. De klant centraal zetten is hier zeker geslaagd. Het kijken naar de mogelijkheden van kandidaten heeft de gemeente Smallingerland nu net zo in de genen zitten als UWV. De heren vinden dat de samenwerking verder moet reiken dan het domein werk en inkomen. “Hoe breder de samenwerking, des te beter het product. Hoe fijn ook voor de klant als hij maar één keer zijn verhaal hoeft te vertellen, bijvoorbeeld als hij gaat verhuizen of zorg nodig heeft. We hopen een goed voorbeeld voor Nederland te zijn!”
