Sinds het ProNova college en de Ericaschool in 2015 aanklopten bij participatiebedrijf Stroomopwaarts MVS worden kwetsbare jongeren in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis intensief begeleid met de Stroomopwaartsroute (SOW).
‘Doorstroomtafels’ worden ze in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis genoemd. Platforms waarin Stroomopwaarts, vertegenwoordigers van het steunpunt jongeren en de scholen voor speciaal onderwijs, praktijkonderwijs en entree-onderwijs samenwerken om de kwetsbaarste leerlingen te begeleiden. “Bijzonder is dat we al voortijdig investeren.”, zegt directeur Desiree Curfs van Stroomopwaarts. “Jongeren worden formeel pas klant als ze zich bij het loket melden voor een uitkering. Maar we helpen al voor het zover is. We willen voorkomen dat ze een paar jaar langs de kant komen te staan.”
Van elke leerling worden in het laatste schooljaar de doorstroomkansen beoordeeld. Als de kansen op vervolgopleiding of een duurzame baan laag worden ingeschat, gaat Stroomopwaarts met de jongeren aan de slag. In een pilotprogramma volgen 21 jongeren die in deze categorie vallen momenteel een stage. Uiteindelijk moeten ze allemaal een baan krijgen bij een reguliere werkgever of in beschut werk.
TIPS
- Heb oog voor het verschil tussen speciaal onderwijs (SO) en praktijkonderwijs (PrO). SO-leerlingen hebben meestal een laag IQ, terwijl PrO-leerlingen vaak met gedragsproblemen kampen. Het werkt niet om die verschillende groepen bij elkaar te zetten en hetzelfde te behandelen.
- Werk intensief samen met scholen. De ervaring die scholen hebben is van enorm grote waarde. .
- Betrek de omgeving erbij. Denk aan ouders, overige familie en zorgverleners. Die staan niet altijd te springen om samen te werken, maar kunnen ook heel behulpzaam en gemotiveerd zijn.
- Durf preventief te investeren. Door vroegtijdig in te grijpen en om voor de lange termijn oplossingen te zoeken.
- Praat ook met ondernemers. Die zorgen uiteindelijk voor banen
Gedrag van hun omgeving
“Deze jongeren denken vaak dat ze weinig kunnen”, vertelt Eric van der Westerlaken, manager Leren van Stroomopwaarts toe. “Vaak is dat het gevolg van gebeurtenissen uit hun jeugd en het gedrag van hun omgeving, geen gebrek aan capaciteiten. Wij geven aan dat ze veel meer kunnen dan ze denken. Maar daarvoor is wel de juiste begeleiding nodig én het kost veel tijd.”
Het zijn allemaal jongeren die behoren tot de doelgroep van de Banenafspraak. Maar toch wordt er vaak een jaar gewacht met de aanvraag van opname in het Doelgroepregister en krijgen ze nog een jaar begeleiding. Teammanager Irene de Vink van jongerenloket Startpunt Go: “In deze periode ontwikkelen jongeren zich nog volop. Dan wil je niet te snel een stempel pakken waar ze jaren aan vast zitten.”
Een jaar vaak niet genoeg
“Bovendien is een jaar vaak niet genoeg om gedrag blijvend te veranderen”, vult Van der Westerlaken aan. “In het eerste jaar ontdekken ze misschien dat ze meer kunnen dan ze dachten en raken ze gemotiveerd. Maar als we ze daarna weer aan hun lot overlaten, vallen ze weer terug in hun oude patronen waardoor een werkgever misschien afhaakt. Bovendien is het vaak nodig om ze bijvoorbeeld te leren voor zichzelf te zorgen en met geld om te gaan.”
De samenwerking met scholen is cruciaal, benadrukken Van der Westerlaken en De Vink. “De school kent de leerlingen als geen ander. En wij weten hoe je jongeren met problemen moet helpen in een werkomgeving. Beide zijn even belangrijk. Maar vergeet ook de omgeving niet, de ouders en zorgverleners van de jongeren.”
Resultaten en vervolg
In december 2017 loopt het traject voor de pilotgroep af. Van de 21 jongeren zijn er zeven inmiddels aan de slag bij een reguliere werkgever. Voor vier wordt een indicatie aangevraagd voor beschut werk of dagbesteding. Van vier anderen is het contract tussentijds beëindigd, omdat de gedragsproblemen te ernstig zijn om het traject tot een goed einde te brengen. Voor hen wordt een andere oplossing gezocht. Voor de laatste zes wordt op het moment gezocht naar mogelijkheden voor extra training en begeleiding om het traject alsnog te voltooien.
Stroomopwaarts heeft besloten de pilot een vervolg te geven en uit te breiden. In september 2017 begint de SOW-route voor een nieuwe groep van veertig tot vijftig jongeren. En de verwachting is dat dat aantal in de toekomst nog groeit.
Curfs is tevreden met het resultaat. “Maar er is wel een risico voor de toekomst. Weinig ondernemers durven iemand met een arbeidsbeperking vast in dienst te nemen. Nu maken de meeste gebruik van uitzend- of detacheringsconstructies. Voor nu zijn we heel blij, maar het is nog geen duurzame oplossing.”
In het regionaal participatiebedrijf Stroomopwaarts MVS bundelen de afdelingen werk en inkomen en de werkleerbedrijven van de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam hun krachten, ervaring en kennis.
