Per 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg en participatie. De beweging die aan de decentralisaties ten grondslag ligt, is de overgang van verzorgingsstaat naar participatiemaatschappij. Het Rijk decentraliseert de taken met flinke kortingen om het systeem ook in de toekomst betaalbaar te houden. De eigen kracht van de burger en zijn netwerk staat centraal. De nadruk verschuift van beperkingen die mensen ondervinden, naar wat mensen kunnen. Dat geldt vanzelfsprekend ook voor hun vermogen om te werken.
Per 1 januari 2015 is de Participatiewet van kracht. Met deze wet komt er één regeling voor iedereen die voorheen een beroep deed op de Wwb, Wajong met arbeidsvermogen of Wsw. De wet treedt op 1 januari 2015 in werking. Hoofddoel van deze wet is veel meer mensen te laten werken. En als dat niet of nog niet kan, hen op een andere manier maatschappelijk laten participeren. De wet bepaalt dat daarbij waar nodig (en soms verplicht) samenwerking met andere gemeenten en andere partners in de arbeidsmarktregio noodzakelijk is.
Dit sluit aan bij het sociaal akkoord van april 2013. Werkgevers- en werknemersorganisaties spraken met de VNG onder meer af om uiterlijk in 2026 125.000 extra banen te realiseren en dat er voor de realisatie daarvan per arbeidsmarktregio een zogenaamd regionaal werkbedrijf komt. Daarmee is dit functioneel ontwerp tegelijkertijd het startpunt voor een intensivering van de regionale samenwerking op het bredere gebied van werk en inkomen.