Overslaan en naar de inhoud gaan

Nijmeegse universiteit laat haar studenten niet los

Gepubliceerd op 19 maart 2020

De Radboud Universiteit Nijmegen is sinds 2016 de eerste instelling voor hoger onderwijs in Nederland die studenten met een functiebeperking niet alleen tijdens maar ook ná hun studie begeleidt.

Het hoger onderwijs telt ongeveer 210.000 studenten met een functiebeperking, 30 procent van het totaal aantal studenten. Het kan gaan om een autismestoornis (dat komt het meest voor), ADHD, een chronische ziekte, of nog iets anders. Tijdens hun studie kunnen ze meestal de nodige begeleiding krijgen, maar eenmaal op de arbeidsmarkt vallen ze vaak in een gat. Minder dan de helft vindt betaald werk. Nederland bungelt daarmee samen met Hongarije onderaan de Europese ranglijst. Doodzonde, vinden Elke Schrijen en Jeroen van den Hoven van de Radboud Universiteit in Nijmegen. “Het kan toch niet zo zijn dat we eerst volop investeren in een opleiding waar ze vervolgens niks mee kunnen doen?”

Tips voor onderwijs en arbeidsmarktpartners

  • Denk niet te snel ‘wij hebben de deskundigheid niet’. Onderwijsinstelling hebben de verantwoordelijkheid om iemand te laten landen na z’n studie. Begin gewoon en leer door te doen.
  • Ga de verbinding aan met gemeenten, UWV, wijkteams en de ambulante begeleiding van deze doelgroep.
  • Houd er rekening mee dat studenten vaak niet bekend zijn met deze instanties. Wijs ze de weg.
  • Coach studenten op zelfacceptatie. Als een student tijdens zijn studie niet durft te erkennen dat hij of zij hulp nodig heeft, wordt de kloof met de arbeidsmarkt steeds groter. Veel studenten met een ondersteuningsbehoefte zijn vooral bezig met wat ze niet goed kunnen. Help ze te ontdekken wat ze wél kunnen.
  • Ook arbeidsmarktpartijen hebben baat bij vroegsignalering en preventief aan de slag gaan met deze doelgroep.
  • Vanuit regionale tafels Arbeidsmarkt is subsidiegeld beschikbaar voor de uitvoering.

Gebruiksaanwijzing

Sinds er geen Wajong-indicatie meer wordt gegeven, denken studenten tijdens hun studie meestal helemaal niet na over de vraag wat hun functiebeperking betekent voor hun positie op de arbeidsmarkt. “Het is voor veel studenten de eerste keer dat ze daarover nadenken”, zegt loopbaanbegeleider Van den Hoven. “Bovendien weten ze instanties als UWV vaak niet te vinden. Daar proberen wij iets aan te doen.” 

Dus maken studenten aan de Radboud Universiteit in een loopbaantraject een persoonlijk profiel, waarin staat wat er nodig is om hun talenten te benutten. “Natuurlijk heeft eigenlijk iedereen een gebruiksaanwijzing”, zegt studiekeuze- en loopbaanadviseur Elke Schrijen. “Maar als er met de jouwe geen rekening wordt gehouden, ben je veel kwetsbaarder. Studenten die bij ons komen denken vaak dat ze niks meer kunnen. Maar een functiebeperking is geen functiebeperking als je goed nadenkt over wat je wilt en waar je terecht wilt komen.” “Ik wil niet weten wat iemand heeft”, vult Van den Hoven aan, “maar wat iemand wil en nodig heeft.”

Ketensamenwerking

In 2019 is de ketensamenwerking tussen onderwijs en de diverse arbeidsmarktpartijen geformaliseerd. Sindsdien zijn 45 studenten succesvol begeleid. De meeste hebben een baan. Voor wie werk (nog) niet aan de orde is, wordt contact gelegd met de juiste instanties, zoals UWV of het Werkbedrijf Rijk van Nijmegen. Van den Hoven: “Het scheelt al veel als een werkgever iemand persoonlijk leert kennen en denkt ‘hoe kan ik deze persoon inpassen?’ in plaats van alleen een labeltje te zien. Daarom probeer ik werkgevers te bewegen af en toe buiten de lijntjes te kleuren.”

Studenten kunnen tot zes maanden na hun afstuderen gebruik maken van de begeleiding van de universiteit bij het vinden van passend.

Vraag aan onderwijsinstellingen

De Nijmeegse werkwijze maakt aardig wat los in de politiek. In 2019 sprak de Tweede Kamer erover en een van de studenten is bij staatssecretaris Van Ark van SZW op bezoek geweest. Haar ministerie heeft de onderwijsinstellingen gevraagd wat zij op dit gebied gaan doen. In Nijmegen gaat ondertussen dit jaar voor de zesde keer een student uit het programma als medewerker bij de universiteit aan de slag.