Pastiel brengt voor zes gemeenten in het westen van Friesland mensen met afstand tot de arbeidsmarkt naar duurzaam en regulier betaald werk.
Dichter bij de kandidaten dan gemeenten zelf, dat is volgens manager Joke Bandstra de verklaring van het succes van ‘bufferorganisatie’ Pastiel. Het bedrijf dat voor zes gemeenten in het westen van Friesland mensen met afstand tot de arbeidsmarkt naar duurzaam en regulier betaald werk brengt.
Een bufferorganisatie, zo noemt Joke Bandstra Pastiel. Het bedrijf staat met één been in de wereld van de overheden en met het ander in dat van de private sector. En juist die intermediaire positie verklaart het succes, benadrukt Bandstra, manager van Pastiel. “We zorgen ervoor dat de gemeenten - die denken in termen van rechtvaardigheid - en bedrijven - waar het draait om effectiviteit - elkaar verstaan.”
Het is in 2013 allemaal begonnen als een pilotproject van Empatec en een aantal Friese gemeenten om uitkeringsgerechtigden zo snel en duurzaam mogelijk aan het werk te helpen. De pilot was zo’n succes dat al in 2014 is besloten Pastiel om te vormen tot ‘vast’.
TIPS
- Wees betrouwbaar naar werkgevers en wees eerlijk over wat je te bieden hebt.
- Probeer de vervoersproblemen van de kandidaten op te lossen; De Fryske Marren doet dat door alle mensen in de bijstand een vervoerskaart te geven.
- Heb oog voor de problemen in de omgeving van de kandidaten.
- Zoek een positie dicht bij de kandidaat.
- Zorg voor budget waarmee ongebruikelijke problemen kunnen worden verholpen.
- Zorg voor een groot netwerk met werkgevers en andere organisaties zoals roc’s.
Meeste gemeenten selecteren zelf
Sindsdien begeleidt het re-integratiebedrijf voor zes gemeenten mensen met afstand tot de arbeidsmarkt naar duurzaam en regulier betaald werk. De meeste gemeenten selecteren zelf en sturen vervolgens hun kandidaten met een verdiencapaciteit van 40-80 procent naar Pastiel. Maar gemeente De Fryske Marren stuurt ook de mensen met 80-100 procent verdiencapaciteit door. Deze gemeente boekt daarmee ook in percentage uitstroom het beste resultaat.
Kandidaten doorlopen een traject bestaande uit twee fasen. Indien nodig gaan ze in een startfase gedurende vijf weken drie dagen in de week aan het werk. Het gaat daarbij om simpel productiewerk. In die vijf weken werken mensen aan hun werknemersvaardigheden en wennen ze eraan hoe het is om acht uur per dag te werken. Er wordt met de kandidaten gesproken over hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt en ze kunnen workshops volgen over het maken van een cv of over strategieën over hoe een baan te vinden.
Leerwerktraject van 6 of 12 maanden
De startfase wordt ook benut voor diagnose: is de kandidaat al toe aan de arbeidsmarkt of is er meer tijd nodig? De eerste groep stroomt in de tweede fase door naar de korte variant, een leerwerktraject van zes maanden. Kandidaten met een grote afstand kunnen gedurende twaalf maanden een werkleertraject volgen in het metaalbedrijf, de meubelfabriek of de tomatenkas van Empatec.
Alles is gericht op het vinden van een reguliere baan. Soms begint dat met uitzendwerk. Maar het is wel de bedoeling dat iemand duurzaam uitstroomt. Dat lukt heel goed. Zo blijkt uit Divosa-onderzoek dat Pastiel het niet alleen heel goed doet qua uitstroom, maar ook qua duurzaamheid. Eind 2017 was 80 procent van de mensen die in 2016 waren geplaatst, nog steeds ‘uit de uitkering’. Dan gaat het om werkplekken bij werkgevers, waaronder een paar plekken bij sw-bedrijf Empatec.
Verklaringen succes
Pastiel heeft drie accountmanagers in dienst die in afstemming met de accountmanagers van de aangesloten gemeenten werkgevers benaderen. En die werkgevers hebben zeker belangstelling. Sommigen willen iemand wel een kans geven omdat ze bijvoorbeeld in de eigen familie iemand met een beperking hebben. Voor anderen speelt maatschappelijk verantwoord ondernemen een rol. Maar volgens Bandstra geldt voor alle werkgevers dat ze binnen de categorie altijd wel de besten willen.
Met alle zes gemeenten worden afzonderlijke resultaatafspraken gemaakt. Dat leidt wel tot verschillen in de werkwijze, maar Pastiel is inmiddels handig in het omgaan met die verschillen, aldus Bandstra. Pastiel krijgt van de gemeenten een lumpsum-financiering. Dat het geld niet is gekoppeld aan individuele kandidaten heeft zo zijn voordelen. “We beschikken daardoor over ‘smeergeld’ om bijvoorbeeld een fiets of een vca-diploma te betalen als dat nodig is om iemand aan een baan te helpen. We kunnen zo sneller werken dan de gemeenten zelf en beter aansluiten bij de belevingswereld van de werkgevers.”
Die investeringen betalen zich uit, benadrukt Bandstra. “Ga maar na: kandidaten zitten gemiddeld vijf jaar in de Bijstand. Dan heb je het dus over besparingen van een kleine 70.000 euro per kandidaat.”
Opleiden voor krapteberoepen
Pastiel maakt met gemeenten ook afspraken over het opleiden van mensen voor ‘krapteberoepen’. Zo zijn er in Friesland veel ‘waterbouwers’ nodig; mensen die walkanten en bruggen onderhouden. Acht mensen volgen nu een bbl-opleiding. Zij hebben gegarandeerd een baan. Vergelijkbare trajecten zijn er voor glazenwassers en zorgberoepen. Samen met Arriva is er en traject van drie maanden opgezet voor buschauffeurs, ook met baangarantie. Het zorg-traject duurt een jaar. De projecten worden vaak gezamenlijk gefinancierd.
Verwachtingenmanagement is belangrijk
Volgens Bandstra is het wel belangrijk voortdurend de verwachtingen van werkgevers te managen. “Je moet ze uitleggen dat je niet zomaar dertig mensen uit het bestand kunt halen om teleurstellingen te voorkomen. En dat het niet alleen gaat over eventuele belemmeringen. Soms hebben kandidaten bijvoorbeeld geen eigen vervoer. Verder moeten werkgevers bereid zijn iemand een tweede kans te geven als het niet gelijk de eerste dag goed gaat.
Bandstra klaagt niet. “Werkgevers hier in Friesland zijn zeker bereid moeite te doen om mensen die onder de Participatiewet vallen aan werk te helpen. Ik verwacht dat als de krapte op de arbeidsmarkt toeneemt, dat ook in het westen zal gebeuren.”
Pastiel in cijfers
- In 2016 realiseerden 16 jobcoaches 514 plaatsingen
- Eind 2017 was 80% van hen nog uit de uitkering
- Een jobcoach heeft gemiddeld 37 kandidaten in portefeuille
- Plaatsing van een kandidaat kost gemiddeld 6.000 euro
- In 2017 stroomde 55% van de kandidaten uit, met een doorlooptijd van 6,8 maanden