De Friese gemeente Smallingerland werkt intensief samen met het UWV. De twee partijen moesten elkaars taal leren spreken, maar inmiddels zit het bij iedereen in de genen om te kijken naar wat er wél kan. Het resultaat? Goede matches, een betere dienstverlening én meer duidelijkheid voor de inwoners met een arbeidsbeperking.
Lange tijd deed een commercieel bedrijf de medische adviezen voor de Friese gemeente Smallingerland (55.000 inwoners). Maar eigenlijk was men daar niet meer zo tevreden over. “Onze gemeente kende een grote groep mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en die wilden we altijd laten toetsen door een arts. Maar het aantal ontheffingen was enorm. Daarom zijn we het gesprek aangegaan met UWV. Dat was vrij logisch, want voor de invoering van de Participatiewet werkten we al samen met UWV in de pilot Tijdelijke Loondispensatie”, vertelt accountmanager Gerard Hoekstra van Smallingerland. “Gemeente en UWV zijn ook natuurlijke partners in de arbeidsmarktregio”, vult André Weistra aan, dedicated arbeidsdeskundige van UWV in Groningen.
Tips
- Neem contact op met de dedicated arbeidsmarktdeskundige van UWV in de arbeidsmarktregio; verdiep je in de verschillende soorten dienstverlening van UWV en kijk wat past bij jouw gemeente. Besef dat UWV misschien niet altijd de mankracht heeft voor bovenwettelijke taken.
- Zorg voor een goede verbindingsofficier als schakel tussen alle lagen en partijen.
- Korte lijnen en transparantie, ook in de uitvoering. Kweek over en weer begrip, spreek elkaars taal. Zorg als gemeente bijvoorbeeld dat je goed weet welke eisen UWV stelt aan de aanvraag Banenafspraak. Het gaat niet alleen om medische achtergrondinformatie en de zienswijze van de cliënt, maar ook om het professionele oordeel van de consulent.
- Tot slot: durven, vertrouwen en gewoon doen. Het kan wel!
Ontheffing soms ingetrokken
In april 2016 startte een pilot, waarbij twintig inwoners van Smallingerland met een arbeidsbeperking werden beoordeeld door UWV. In het begin was het wennen. Soms werd de ontheffing ingetrokken, soms kreeg iemand juist een ontheffing voor het leven. Weistra: “Dat laatste geval is misschien even slikken voor de gemeente, maar geeft wel duidelijkheid aan de klant. En je kunt een ander traject ingaan, bijvoorbeeld dat van zorg.”
De twee organisaties moesten elkaars taal leren spreken. “Vroeger stopten consulenten onmiddellijk met het onderzoek als zij bij een klant op een fysieke kwaal stuitten. Onze manier van denken is anders; wij zoeken altijd naar wat er wél kan om zelfstandig in het levensonderhoud te voorzien”, zegt Weistra. Hoekstra: “André heeft onze consulenten getraind in een andere vraagstelling. Als iemand bijvoorbeeld zegt dat hij last van zijn rug heeft, vragen zij nu wanneer hij daar precies last van heeft, hoe lang hij nog kan lopen en welke werkzaamheden hij wel kan verrichten.”
Altijd een participatieadvies
Inmiddels laat de gemeente alle aanvragers van een bijstandsuitkering van wie is te verwachten dat zij door hun ziekte of handicap niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen, beoordelen door UWV. Hetzelfde geldt voor alle bijstandsgerechtigden van wie de ontheffing afloopt.
De aanvragen voor een indicatie voor de Banenafspraak gaan altijd vergezeld van een participatieadvies, een zogenaamde ‘bovenwettelijke’ dienst van UWV. Weistra: “Wij onderzoeken dan wat er nodig is om de inwoner in kwestie aan het werk te laten gaan. Waarom is het nog niet gelukt om aan de slag te komen? Welke belemmeringen kunnen worden weggenomen? Wat kan iemand zelf veranderen? Waar heeft hij hulp bij nodig?” Hoekstra: “Zo’n advies helpt ons bij de vervolgstappen.”
UWV schrijft de adviezen toe naar de productencatalogus van Smallingerland. Dat is een catalogus met alle beschikbare re-integratie-instrumenten, zoals sociale activering, dagbesteding, beroepskeuzetest en sollicitatietraining. De medewerkers van de gemeente moesten de uitgebreide participatieadviezen van UWV wel leren lezen. Weistra heeft hun daarover een aantal workshops gegeven. “Wat bedoelt de arbeidsdeskundige nu precies? Hoe vertalen we zijn conclusies naar het re-integratietraject? Door de ‘vertaling’ van André hoefden we de opstellers van het adviezen niet steeds zelf lastig te vallen”, vertelt Hoekstra.
Vrijwel geen uitval
In 2017 vroeg Smallingerland bijna tweehonderd indicaties Banenafspraak aan – het hoogste aantal van Nederland. Inmiddels is de stroom bijna opgedroogd. “Dat komt doordat we het zittende bestand bijna helemaal hebben verwerkt en de nieuwe instroom beperkt blijft door de goede economische conjunctuur. Ook is er door de goede matches vrijwel geen uitval van kandidaten”, zegt Hoekstra. Samen met Weistra is hij ervan overtuigd dat de samenwerking ook de kwaliteit van de dienstverlening ten goede is gekomen. “Klanten hoeven maar één keer hun verhaal te vertellen. Dat is natuurlijk heel prettig.”