Wat hebben slimme mobiliteitsopleidingen en nieuwe kansen voor mensen met een uitkering met elkaar te maken? In het Overijsselse project Aan het werk met Smart Mobility alles. Adviesbureaus kunnen hiermee op een goede manier aan hun SROI-verplichting voldoen.
“Dit project biedt mensen een nieuwe toekomst op een innovatieve manier. De ontwikkelingen bij verkeer en mobiliteit gaan erg snel. Neem de zelfrijdende auto: twee jaar geleden nog een droom, nu al realiteit. Op de arbeidsmarkt is veel behoefte aan mensen die slimme oplossingen voor zulke ontwikkelingen bedenken. De deelnemers worden in een half jaar tot ‘verkeerskundigen 2.0’ opgeleid.” Aan het woord is Theo Sikkema, werkzaam bij de eenheid Wegen en Kanalen van de provincie Overijssel. Hij stond aan de wieg van het project Aan het werk met Smart Mobility en was tot 1 oktober 2017 projectleider. Tijdens het interview in november is Sikkema nog steeds nauw betrokken bij het project, onder meer als docent.
TIPS
- Zoek naar innovatieve publiek-private projecten om mensen aan werk te helpen
- Verbind zulke projecten aan SROI-opgaven
- Kijk of zo’n publiek-privaat project kan worden opgenomen in de uitvraag voor SROI, want dat is nog mooier dan SROI als algemene contracteis
- Zorg ervoor dat een publiek-privaat project een duidelijke toegevoegde waarde heeft voor de samenwerkingspartners
- Benader SROI breder dan alleen mensen in dienst nemen en tel alles mee wat mensen verder brengt op de arbeidsmarkt, dus bijvoorbeeld ook werkfit maken en opleiden
- Maak het mogelijk dat bedrijven de uren en onkosten van de inzet van eigen mensen als SROI-waarde kunnen opvoeren
- Koppel een werkervaringsplek aan een directe vraag van de aanbieder
- Let erop dat de zoekcriteria voldoende ruim zijn als het gaat om hoger opgeleiden met een uitkering die werk zoeken
- Neem persoonlijk contact op met kandidaten voor een project die na een gesprek afvallen en geef hen tips
De twintig deelnemers volgen een traject dat duurt van 1 oktober 2017 tot 1 april 2018. De laatste drie maanden van 2017 worden zij ingewijd in de wereld van verkeerskunde en mobiliteit. Tevens is er aandacht voor nuttige vaardigheden, zoals advies geven en een netwerk beheren. Daarna doen de deelnemers in de eerste drie maanden van 2018 werkervaring op. Dat kan bij een gemeente of de provincie zijn of bij een bedrijf. De werkervaringsplekken zijn zorgvuldig gekozen, vertelt Sikkema. “De aanbieder moet een directe vraag hebben. Denk bijvoorbeeld aan het aanpakken van parkeerproblemen.”
Zinvolle invulling van SROI
Naast de provincie en gemeenten doen diverse andere partijen mee aan het project, zoals adviesbureaus, infrabedrijven, kennisinstellingen, UWV en het Werkbedrijf Regio Zwolle. Een belangrijk aspect van het project is ‘social return on investment’. Adviesbureaus hebben in het kader van hun raamcontracten met de provincie een SROI-opgave. “Zulke raamovereenkomsten met een hoge omzet lenen zich prima voor opleidingstrajecten als Aan het werk met Smart Mobility”, zegt Henk de Leeuw, adviseur bij het Expertisepunt SROI. “Voor de adviesbureaus is het project een zinvolle invulling van hun SROI-verplichting. Hoewel de meeste bureaus wel meer SROI-waarde moeten opbouwen dan alleen hiermee mogelijk is.” Het Expertisepunt SROI waarbij De Leeuw werkt, bedient de veertien gemeenten in de arbeidsmarktregio Zwolle, de provincie Overijssel en het waterschap Drents Overijsselse Delta.
Toen De Leeuw eind 2016 werd gebeld door Sikkema, was hij meteen enthousiast over het initiatief. “We zijn op zoek naar dergelijke vormen van publiek-private samenwerking, omdat ze vanuit het oogpunt van SROI veel mogelijkheden bieden. SROI is vaak een tijdelijke oplossing voor mensen. Dit project heeft een veel duurzamer karakter.” Sikkema valt hem bij: “Wij geloven dat mensen op de lange termijn meer zijn gebaat bij een opleiding die hen een steuntje in de rug geeft dan alleen een tijdelijke SROI-werkplek.” De SROI-opgave van de adviesbureaus is kwalitatief ingevuld, aldus De Leeuw. “Zij zetten experts in die les geven en mensen begeleiden. De uren en onkosten mogen in redelijkheid als SROI-waarde worden opgevoerd.”
Belangstelling boven verwachting
Aan het project doet een bont gezelschap mee: van ex-zorgmanager tot ex-marketeer en in leeftijd variërend van 28 tot 62 jaar. Zij hebben hbo-niveau wat betreft denken en werken, al is bij de selectie mbo 4 als minimumeis gehanteerd. Daardoor kunnen ook mensen deelnemen voor wie het schoolse systeem niet goed past. Zeventien deelnemers komen uit Overijssel, drie uit Gelderland.
Het was aanvankelijk spannend of er voldoende mensen zouden zijn, vertelt Sikkema. “Met het oorspronkelijke profiel vonden gemeenten en UWV slechts vijftien kandidaten. De gedachte is dat hoger opgeleiden zichzelf kunnen redden op de arbeidsmarkt, maar dat geldt niet voor iedereen. Wij willen met dit project mensen helpen om een andere kant op te gaan. Dan werkt de traditionele zoekmachine van UWV niet zo goed. Door de zoekcriteria aan te passen werd de vijver om te vissen beduidend groter. Ook was er veel publiciteit in de regionale kranten en huis-aan-huisbladen.”
De belangstelling voor deelname was uiteindelijk boven verwachting, zegt De Leeuw. “In totaal solliciteerden 180 mensen. Alleen al de informatiebijeenkomst in september trok 120 mensen, terwijl op de helft was gerekend. Wat de interesse van hoger opgeleiden betreft is het project voor gemeenten en UWV een eyeopener geweest.” Er werden 45 mensen uitgenodigd voor een gesprek. Sikkema: “Allemaal met erg mooie cv’s. Toch halen zij het bij sollicitaties net niet, omdat ze bijvoorbeeld in het verleden een burn-out hadden. Werkgevers kiezen doorgaans voor zekerheid. Tenslotte hebben we twintig zeer goede kandidaten geselecteerd; dat was het maximum. De afvallers heb ik persoonlijk gebeld en tips meegegeven.”
Toegevoegde waarde voor samenwerkingspartners
Naar verwachting hebben tien tot vijftien mensen na afloop van het project Aan het werk met Smart Mobility meteen een baan bij de overheid of het bedrijfsleven. Sikkema: “De provincie neemt een aantal mensen in dienst en diverse deelnemende bureaus en bedrijven zullen dit eveneens doen. Enkele deelnemers hebben al vroeg in het traject een contract gekregen. Voor de mensen die na afloop niet direct werk hebben, zijn de kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk beter geworden. Het traject geeft hun zelfvertrouwen een boost.”
Theo Sikkema hoopt dat het project geen witte raaf zal blijken te zijn. “Dit verdient navolging, ook in andere sectoren. De gehanteerde aanpak biedt deelnemers nieuwe kansen en heeft een duidelijke toegevoegde waarde voor samenwerkingspartners, zowel bij het invullen van SROI als bij het vinden van personeel.”
Henk de Leeuw heeft er wel vertrouwen in. “Ik ben nu betrokken bij een project met Driessen HRM vanuit het raamcontract Payroll en Uitzenden. Dit detacheringsbureau gaat werkzoekenden opleiden tot medewerker klantcontactcentrum en betaalt mee aan de opleidingskosten. Wie de opleiding met succes afrondt, heeft een honderd procent garantie op een baan. Ook meerjarige raamcontracten met een hoge omzet in het kader van de Wmo en de jeugdzorg lenen zich goed voor publiek-private samenwerkingsconstructies met een SROI-component.”