Hoe Haaglanden de doorstroom van WW naar bijstand met 20% vermindert met data en maatwerk

Gepubliceerd op 07 augustus 2024

In de regio Haaglanden is in 2021 een nieuwe aanpak ontwikkeld om te voorkomen dat mensen vanuit de WW in de bijstand terechtkomen - en er in inkomen op achteruitgaan. Met een maatwerkscan komen de meest kwetsbare mensen in beeld. Die krijgen een kort, intensief traject waarbij UWV en gemeente Den Haag samenwerken.

Elke week genereert de maatwerkscan een nieuw overzicht van de mensen in de WW met de grootste kans om in de bijstand te komen. Die kans wordt bepaald aan de hand van 8 criteria. De belangrijkste daarvan zijn: heeft iemand eerder bijstand gehad? Hoe lang duurt de WW-periode nog? En: krijgt iemand een aanvulling op de WW? Deze mensen worden snel uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek bij UWV.

Driegesprek

Wie uitgenodigd wordt kan kiezen al dan niet gebruik te maken van de gezamenlijke dienstverlening van UWV en de gemeente Den Haag. Dan wordt in een driegesprek  besproken wat iemand nodig heeft om aan het werk te gaan: extra sollicitatievaardigheden, om- of bijscholing of eerst belemmeringen wegnemen op het gebied van financiën, gezinssituatie of gezondheid.

een ontvangstruimte van UWV. Iemand zit te wachte, een ander schudt de hand van een UWV-mdewerker en een andere medewerker zit achter een bureau.

‘In zo’n driegesprek gaan we door waar we in het eerste persoonlijke gesprek waren gebleven’, vertelt Nienke de Heer, adviseur werk bij UWV Haaglanden. ‘Samen bekijken we of iemands ervaring en opleiding past bij de huidige vraag op de arbeidsmarkt en of bijvoorbeeld om- of bijscholing een passende oplossing is.’

We kijken waar iemand past, zodat ze gaan doen waar ze blij van worden.

Nienke de Heer

Krachten bundelen

‘Samen kunnen we veel meer interventies inzetten’, zegt De Heer. Zo heeft Den Haag onlangs gepilot met een moedertraject; met parttime werk dat goed te combineren is met zorg voor jonge kinderen. Het traject loopt nog, vertelt De Heer. ‘De deelnemers volgen nu met behoud van de bijstandsuitkering een opleiding. De bedoeling is dat ze duurzaam aan het werk gaan bij de huidige werkgevers. Door de samenwerking kunnen WW’ers ook aan dit traject meedoen.

Of neem de man met een WW-uitkering die zelf met een vrij concreet plan kwam. Hij wilde: in de buitenlucht werken. Hij is in zijn WW-periode via de gemeente in een werkontwikkeltraject gaan werken en heeft na de proeftijd een contract gekregen

‘Het doel is echt duurzame plaatsing,’ zegt De Heer. ‘Er is voldoende werk, maar de mismatch zit ‘m in kennis, vaardigheden en opleiding. We maken ook gebruik van de gelegenheid om te kijken waar iemand past, zodat ze gaan doen waar ze blij van worden.’ En door de samenwerking is er meer mogelijk dan voorheen. ‘Iemand die tijdens de WW aan een opleiding is begonnen, kan die nu bijvoorbeeld afmaken als de WW overgaat in bijstand’, vult Jol aan.

Tips

  • Intensief, regelmatig contact zorgt ervoor dat iedereen bij de les blijft en zich gezien, gehoord en geholpen voelt. 
  • Dat werkt alleen als je intensief samenwerkt. Je komt uit verschillende organisaties. Elkaar beter leren kennen bevordert de samenwerking. In Haaglanden is wekelijks 1 medewerker van de gemeente bij UWV aanwezig of vice versa en is er een dedicated team.
  • Het blijft mensenwerk. De maatwerkscan brengt de mensen in beeld, maar de adviseur bepaalt of iemand inderdaad wordt uitgenodigd. 
  • Ken je klanten. Wat weet je over ze?
  • Zorg dat de klant begrijpt wat de bedoeling is. Als iemand vraagt waarom hij uitgenodigd wordt, moet je dat kunnen uitleggen. Algoritmes en hun gebruik moeten transparant zijn.

Intensief contact

Het traject duurt meestal kort, het contact is heel intensief, vertelt Amanda Jol (gemeente Den Haag). ‘Daardoor voelen mensen zich gehoord, gezien en geholpen. Ze krijgen meer het gevoel dat we naast ze staan en ze ondersteunen en met ze meedenken.’

‘We vragen veel uit’, vult De Heer aan. ‘Niet alleen over werk, maar ook over bijvoorbeeld financiën. En soms weten mensen bijvoorbeeld niet dat ze zelf een aanvraag voor bijstand moeten doen. Die helpen we graag op tijd.’

Hoe verder?

De eerste resultaten zijn erg positief. De doorstroom van WW naar bijstand is met 20% verminderd. Zonder de maatwerkscan en samenwerking lukt het over het algemeen maar om 2% van de mensen na de WW uit de bijstand te houden. ‘De maatwerkscan brengt de mensen in beeld die het meeste baat hebben bij de intensieve begeleiding,’ verklaart Hans Terpstra het succes. Hij heeft bij UWV de maatwerkscan ontwikkeld. ‘Zij hebben de grootste afstand tot de arbeidsmarkt en vaak multiproblematiek. Je moet ook niet verwachten dat je die allemaal uit de bijstand houdt’, tempert Terpstra de verwachtingen. ‘Maar als dat bij 20% wel lukt ben je al goed bezig.’

Regio Amsterdam heeft inmiddels ook de eerste stappen gezet om de maatwerkscan te gebruiken. UWV wil het instrument ook landelijk uitrollen, maar dat duurt nog even.