Ontwikkelen passende arrangementen
Het is van belang om vóór invoering van de Participatiewet enkele instrumenten centraal te ontwikkelen. Hierbij gaat het niet alleen om instrumenten voor de Participatiewet, maar ook om het implementatie-instrumentarium voor de WWB-maatregelen als onderdeel van de Participatiewet en aanverwante regelingen.
Uitgangspunten bij dit thema zijn:
- Centrale ontwikkeling van producten t.b.v. implementatie;
- De ondersteuning is gericht op invoering Participatiewet en WWB-maatregelen.
Ondersteuning Programmaraad
Met dit project hebben gemeenten instrumenten in handen in de vorm van handreikingen, modelteksten, rekenmodellen en referentie werkprocessen, rekenmodellen ter ondersteuning van de beleidsontwikkeling en het vertalen van beleid naar uitvoering. Het doel is per ingangsdatum van de wet (d.d. 1 januari 2015) uitvoering te geven aan de Participatiewet en de WWB-maatregelen.
Voor de invoering van Participatiewet en de WWB-maatregelen worden een aantal concrete producten ontwikkeld, onder meer:
- Model Plan van aanpak
- Nieuwe werkprocessen en administraties voor individualisering langdurigheidtoeslag en bijzondere bijstand
- Handreiking handhaving Invoeren kostendelersnorm in werkprocessen; de gevolgen van de kostendelersnorm voor de handhavingspraktijk
- Voorbeeldcommunicatie over kostendelersnorm naar klantmanagers en klanten
- Handreiking beschut werken
- Voorbeeldcommunicatie over individualisering bijzondere bijstand en langdurigheidstoeslag
- Ontwikkelen aanbod tegenprestatie, organiseren begeleiding en ondersteuning, deelname activiteiten controleren en handhaven.
Plan van aanpak Participatiewet en Maatregelen WWB
De Programmaraad biedt gemeenten een model plan van aanpak (pdf, 366 KB) voor de invoering van de Participatiewet en de Maatregelen WWB. Het model plan van aanpak biedt houvast met onder andere een checklist en een voorzet voor een projectplanning. In december 2014 heeft de Programmaraad enkele wijzigingen aangebracht in het model plan van aanpak en stelt daarom het document beschikbaar waarin de wijzigingen zichtbaar (pdf, 363 KB) zijn.
Rekentool voor kindgebonden uitkeringen
Deze rekentool geeft een idee van de uitkering en toeslag per maand in 2015. In de berekening zijn alleen de veranderde regels verwerkt voor het kindgebonden budget en voor WWB-, IOAW-, IOAZ-, ANW-, en AOW-uitkering en Toeslagenwet voor alleenstaande ouders.
Modelverordeningen Participatiewet en WWB-maatregelen
De Participatiewet verplicht gemeenten om op een aantal onderdelen hun beleid vast te leggen in verordeningen. De Programmaraad heeft - in samenwerking met gemeenten en de Landelijke Cliëntenraad - in dat kader de volgende concept modelverordeningen ontwikkeld:
- De Model-Afstemmingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ (Word, 125 KB)
- De Modelverordening Re-integratie Participatiewet (Word, 102 KB)
- De Modelverordening cliëntenparticipatie Participatiewet (Word, 49 KB)
- De Modelverordening individuele inkomenstoeslag (Word, 47 KB)
- De Modelverordening loonkostensubsidie Participatiewet (Word, 42 KB)
- Handreiking Modelverordening Participatiewet Deel: Wet maatregelen WWB (pdf, 770 KB) ondersteunt bij de voorbereiding op, het maken en het aanpassen van gemeentelijk beleid in verband met de inwerkingtreding van de Wet maatregelen WWB.
- Handreiking Modelverordening Participatiewet Deel: Participatiewet (pdf, 648 KB) ondersteunt bij de voorbereiding op, het maken en het aanpassen van gemeentelijk beleid in verband met de inwerkingtreding van de Invoeringswet Participatiewet.
De modelverordeningen zijn ook middels een ledenbrief van de VNG onder de aandacht gebracht van alle gemeenten. In die brief wordt ook aandacht gevraagd voor de afstemming van de verordeningen op regionaal niveau op de onderdelen met een duidelijke link met de werkgeversdienstverlening.
Handreiking Participatiewet en WWB-maatregelen
Voor ondersteuning aan gemeenten biedt de Programmaraad diverse handreikingen aan om uitvoering te geven aan de implementatie van de Participatiewet.
- Het doel van deze Handreiking loonkostensubsidie (pdf, 143 KB) is om een handvat te bieden om beleid te ontwikkelen. Daarvoor stelt de Programmaraad ook een Rekentool Loonkostensubsidie (de meest recente versie van de rekentool dateert van 1 juli 2019) beschikbaar voor het berekenen van de loonkostensubsidie. Met deze tool krijgen gemeenten inzicht in de globale financiële gevolgen zijn van het inzetten van loonkostensubsidie.
- Handreiking Handhaving Kostendelersnorm (pdf, 602 KB) brengt de gevolgen van de kostendelersnorm voor de handhavingspraktijk in kaart. Zie ook de Rekenbladen Kostendelersnorm (excel, 45 Kb) voor de berekening van de kostendelersnorm en de normberekening bijzondere bijstand en belastingvrije voet voor AOW’ers.
- In de Handreiking Wijzigingen bijstand 2015 (pdf, 353 KB) worden de wetswijzigingen besproken. Het doel is om de uitvoerende medewerkers handvatten te geven om de nieuwe wet uit te voeren. Het accent ligt in deze handreiking op de WWB. Waar nodig worden de IOAW, IOAZ en Bbz ook genoemd. In december 2014 heeft de Programmaraad enkele wijzigingen aangebracht in de handreiking en stelt daarom het document beschikbaar waarin de wijzigingen zichtbaar (pdf, 368 KB) zijn.
- Het doel van de Handreiking Beschut werk (pdf, 254 KB) is om gemeenten te informeren over de regelgeving rond en de mogelijkheden van de inzet van beschut werk. Hiermee kan beschut werk een goede plek krijgen binnen het totale participatiebeleid van gemeenten. Deze handreiking gaat niet in op de financiële gevolgen van de inzet van beschut werk in vergelijking met de inzet van andere voorzieningen, zoals dagbesteding, sociale activering etc., op de eigen bedrijfsvoering.
Nieuw
Werkwijzer bijzondere bijstand. Maatwerk in het armoedebeleid. Deze werkwijzer biedt handvatten bij het leveren van maatwerk in de bijzondere bijstand. Lees ook de Werkwijzer aanpak gemeente Oss.
Werkprocessen loonkostensubsidie. Dit model werkprocessen behandelt de nieuwe invulling van loonkostensubsidie.
Werkprocessen
Ook het Model werkprocessen aanvullende inkomensvoorziening (pdf, 201 KB) is beschikbaar. Deze biedt gemeenten een handvat om hun producten te structureren en de uitvoering transparant te maken.
Werkwijzer Tegenprestatie
De werkwijzer biedt gemeenten praktische handvatten om lokaal de tegenprestatie te kunnen invoeren. Daarbij wordt aandacht besteedt aan zowel de beleidsontwikkeling als de uitvoering en handhaving. De Tweede Kamer bepaalde onlangs dat gemeenten ruimte krijgen om de tegenprestatie af te stemmen op de lokale mogelijkheden. De inhoud van de werkwijzer biedt hiervoor aanknopingspunten.
Aan de hand van vier vragen helpt de Werkwijzer Tegenprestatie (pdf, 396 KB) gemeenten en maatschappelijke organisaties om stapsgewijs de tegenprestatie naar vermogen vorm te geven.
Modelteksten
In de Modelteksten Kostendelersnorm en IIT (Word, 176 KB) vindt u een aantal modelbrieven en -beschikkingen met betrekking tot de kostendelersnorm en de individuele inkomenstoeslag. De teksten bestaan uit vaste tekst, optionele tekst (clausules of bouwstenen genoemd) en vrije invulvelden.
Voorlichting aan inwoners
In de Voorlichtingstekst maatregelen WWB en Participatiewet (Word, 104 KB) voor bestaande klanten staan de belangrijkste wijzigingen beschreven. Dit zijn onder andere:
- De kostendelersnorm
- De individuele inkomenstoeslag
- Strengere maatregelen bij het niet nakomen van de verplichtingen
- De tegenprestatie
- De langdurigheidstoeslag en de categoriale bijzondere bijstand verdwijnen.