De Participatiewet is in 2023 op een aantal plekken gewijzigd door de wetswijziging Breed Offensief. Dit heeft ook gevolgen voor jobcoaching. Zo moet een gemeente de beoordeling van een aanvraag nu kunnen onderbouwen met onderzoek. Een kandidaat of werkgever kan het onderzoek – en het besluit – opvragen. Daarnaast moet een gemeente de kwaliteitseisen voor jobcoaching in een verordening opnemen. Gemeenten en arbeidsmarktregio’s kunnen verschillende keuzes maken als het gaat om de organisatie en de inrichting van jobcoaching.
Bestuur, beleid en uitvoering binnen en tussen gemeente(n)
Beoordelen: hoe doen gemeenten dat?
Uit onderzoek van ZINZIZ (2023) blijkt het beoordelingsproces in 4 stappen in te delen. Gemeenten verschillen onderling in hoe zij de stappen vormgeven en wie zij wanneer betrekken.
- In beeld komen) Bijvoorbeeld door een aanvraag via een gemeentelijke website of signalen vanuit een werkgever.
- Informatie verzamelen) Varieert tussen enkel een registratie in het Doelgroepregister tot uitgebreide informatieverzameling met meerdere drieluikgesprekken. De meest gebruikte informatiebronnen zijn een registratie in het Doelgroepregister of een loonwaardemeting. Veel gemeenten zetten zelfontworpen formulieren en hulpmiddelen in.
- Afwegen en besluit) Gemeenten hanteren verschillende eisen alvorens jobcoaching toe te kennen en ook de invulling van het traject (duur, intensiteit, monitoring) varieert tussen gemeenten.
- Monitoren) Ook de monitoring verschilt per gemeente. Herbeoordelingen worden wel vaak scherper uitgevoerd dan de eerste beoordeling.
1. Bestuurlijke keuzes voor gemeenten
Alle werkzoekenden uit de doelgroep Loonkostensubsidie kunnen aanspraak maken op ondersteuning door een jobcoach, binnen de kaders die de gemeente in een verordening stelt. Bij beschut werk is de inzet van jobcoaching nodig. Bij het opstellen van de verordening moet de gemeente een aantal bestuurlijke keuzes maken.
Zo moet de gemeente besluiten of ze met de partners binnen het regionale Werkbedrijf afspraken wil maken over eenduidige ondersteuning op het gebied van de Banenafspraak. Bij die eenduidige ondersteuning komt jobcoaching dan zeker aan de orde; voor veel werkzoekenden die onder de Banenafspraak vallen is jobcoaching absoluut noodzakelijk.
Regionale afspraken kunnen ervoor zorgen dat de ondersteuning van gemeenten en UWV bij vergelijkbare kandidaten vergelijkbaar is. Ook kunnen zulke afspraken concurrentie tussen doelgroepen voorkomen. Voor werkgevers wordt het aantrekkelijker om een werk- of stageplek aan te bieden wanneer er regionale afspraken zijn gemaakt. Harmonisatie binnen of tussen arbeidsmarktregio’s kan ook voor een snellere beschikbaarheid van jobcoaches zorgen.
Beleidsmatige keuzes voor gemeenten
- Maken we afspraken binnen de arbeidsmarktregio over eenduidige dienstverlening aan werkgevers?
- In hoeverre en met wie stemmen we beleid, uitvoering en financiën af?
- Voor wie zetten we jobcoaching in: voor gespecificeerde doelgroepen of breder?
- Met welk doel zetten we jobcoaching in?
- Hoe beoordelen we of iemand in aanmerking komt voor jobcoaching?
- Wat is de maximale inzet in tijd en kosten?
- Welke kwaliteitseisen stellen we?
- Welke keuzemogelijkheden krijgt een kandidaat? Waarin onderscheiden de opties zich van elkaar? Zwaarte van de ondersteuning, type jobcoach, een ander criterium?
- Maakt de gemeente het grote landelijke werkgevers mogelijk om met één jobcoach of jobcoachorganisatie te werken?
- Is het mogelijk om dezelfde externe jobcoach in te zetten voor kandidaten die onder verschillende regelingen vallen (Participatiewet of WIA/Wajong)?
- Is het beleid voor jobcoaching ingericht conform het VN-verdrag voor rechten van mensen met een beperking?
2. UWV (2023) Jobcoaching onder de loep
UWV onderzocht de verbetermogelijkheden van externe jobcoaching.
“Alle partijen benadrukken hoe waardevol jobcoaching is als instrument om mensen met een arbeidsbeperking duurzaam aan het werk te houden. Toch zijn betrokkenen het er unaniem over eens dat er op veel vlakken knelpunten zijn, die allemaal met elkaar verweven zijn. Dit maakt een nieuwe integrale kijk op jobcoaching nodig; jobcoaching moet gemoderniseerd worden. Naast een structurele integrale verbeteraanpak zijn er ook kleinere zaken die in de ogen van de respondenten sneller opgelost kunnen worden. Het vereenvoudigen van de formulieren(stroom), het toestaan van jobfinding door de jobcoach, het vergroten van de bekendheid onder de doelgroep en onder werkgevers en het uitwerken van een alternatief systeem van kwaliteits- en risicomanagement worden het vaakst genoemd als prioriteit voor de korte termijn. Voor de lange termijn worden de harmonisatie van jobcoaching tussen UWV en gemeenten en tussen gemeenten onderling, het implementeren van een alternatief systeem van kwaliteits- en risicomanagement, en het wegnemen van de knip tussen re-integratiedienstverlening en jobcoaching het vaakst als prioriteit genoemd.”
Alle partijen benadrukken hoe waardevol jobcoaching is als instrument om mensen met een arbeidsbeperking duurzaam aan het werk te houden.
ZINZIZ (2023) Beoordeling van begeleidingsnoodzaak en -behoefte van jobcoaching in gemeentelijke context
In 2023 publiceerde ZINZIZ een verkennende inventarisatie naar de uitvoering van het beoordelingsproces bij gemeenten. “Gemeenten blijken voor hun beoordeling en de onderbouwing van de inzet van PO jobcoaching bijvoorbeeld te verschillen in definities van begrippen, betrokkenen bij de beoordeling, hulpmiddelen in gebruik, beoordelingseisen, en de invulling van een jobcoachtraject. De werkgevers, vertegenwoordigers van cliënten en uitvoerende jobcoaches die meededen aan het onderzoek noemen meerdere knel- en verbeterpunten voor de huidige (processen van) beoordelingen. Zo ervaren zij deze op dit moment nog te vaak als onvoldoende transparant en eerlijk, en uitgevoerd met onvoldoende kwaliteit en deskundigheid. Werkgevers, cliëntvertegenwoordigers en jobcoaches die met meerdere gemeenten werken gaven aan dat het een complex veld is: zij lopen tegen verschillende regels en processen aan.”
Praktijkvoorbeeld
“Verbeter je eigen beoordeling en verklein verschillen in de regio. Bijvoorbeeld door met elkaar eenduidige begrippen af te spreken. Dat maakt de samenwerking en dienstverlening voor iedereen beter.” Lees hoe gemeenten het beoordelingsproces kunnen verbeteren en regionaal kunnen harmoniseren in het praktijkvoorbeeld Inzicht in verschillen helpt gemeentelijke beoordeling van jobcoaching verbeteren.
Instrumenten ter ondersteuning
Er zijn meerdere instrumenten die gemeenten en beleidsmakers kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld bij het inkopen van jobcoaching of het ontwerpen van lokaal beleid.
• Lokaal: EVA
EVA (Effectief, Vakbekwaam en Actueel) is een digitale ondersteuningstool die gemeentelijke organisaties zelf kunnen vullen met lokale instrumenten die bijdragen aan maximaal meedoen en/of begeleiding naar werk. Professionals kunnen hier zien welke instrumenten beschikbaar zijn voor een kandidaat.
• Regionaal: Dennis
Dennis (Doen met kennis) is een digitale instrumentengids binnen de arbeidsmarktregio’s. Dennis helpt de werkgeversdienstverlening te verbeteren door de werkgeversinstrumenten op één plek te verzamelen en inzichtelijk te maken.
• Landelijk: NVvA Leidraad Jobcoaching
De Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA) heeft samen met UWV en jobcoachorganisaties een leidraad ontwikkeld en geïmplementeerd binnen het UWV Werkbedrijf, onder meer voor onderbouwing van de aanvraag van jobcoachondersteuning.
• Landelijk: UWV
Op de website van UWV vind je meer informatie over het inhuren van een externe jobcoach.
Tips uit de praktijk
• Opname in het Doelgroepregister is geen voorwaarde om jobcoaching in te zetten, een begeleidingsnoodzaak is dat wel.
• Zorg dat er binnen de regio een gezamenlijke visie op jobcoaching is.
• Maak gebruik van de instrumenten die er al zijn en de expertise van UWV.
• De checklist en het stappenplan ‘Begeleidingsnoodzaak’ zijn beschikbaar in Dennis.
Lees het hele praktijkvoorbeeld Breng de begeleidingsnoodzaak in kaart voor effectieve inzet jobcoaching voor meer inspiratie en tips.
Vorige
Volgende