Met vereende krachten gaat het Noorden de crisis te lijf

Gepubliceerd op 14 juli 2021

Ook in Noord-Nederland slaan overheden, werkgeversorganisaties, vakbonden en onderwijs de handen ineen om, over de grenzen van arbeidsmarktregio’s heen, met scholing de economische gevolgen van de coronacrisis te bestrijden.

De Tijdelijke regeling aanvullende crisisdienstverlening Covid-19 die in november 2020 is gepresenteerd, voorziet onder meer in budgetten voor verschillende soorten scholing en ontwikkeling. Werknemers die met ontslag bedreigd worden kunnen zich melden bij het Regionaal Mobiliteitsteam (RMT). De overkoepelende aanpak van de RMT’s in Noord-Nederland bestaat uit drie stappen: in welke beroepen en in welke sectoren is vraag naar personeel? In welke mate kan het reguliere onderwijs al in die vraag voorzien? En wat is er ter aanvulling nog nodig?

een persoon die een helm en helm draagt

Uitgangspunt voor de eerste stap is de lijst met kansrijke beroepen van UWV en de daaruit voortkomende inspiratiekaart van mei 2021. Die is verrijkt met regionale arbeidsmarkt- en scholingsinformatie van Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). “Eigenlijk is het een goed-nieuws-lijst”, zegt Tamara Sloothaak, senior regionaal adviseur onderwijs arbeidsmarkt, die namens de SBB de samenwerking vormgeeft. “Veel werkgevers staan te springen om mensen.”

Vervolgens is het zaak dat onderwijsinstellingen in de regio hun scholingsaanbod op elkaar gaan afstemmen. “Dat niet elke onderwijsinstelling bijvoorbeeld direct een opleiding tot meubelstoffeerder gaat aanbieden en sommige opleidingen nergens aan bod komen”, zegt Sloothaak.

Tips

  • Zoek actief de samenwerking met de onderwijspartijen. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van de arbeidsmarktinformatie van UWV, SBB en sectoren en informatie over het potentiële opleidingsaanbod van mbo-instellingen. Zie bijvoorbeeld de inspiratiekaart.
  • Omdat praktijkleren een relatief nieuw instrument is, is het raadzaam een regionale aanjager aan te wijzen. Deze haalt kennis en informatie op regionale en landelijke schaal op en deelt deze met de betrokken partijen.
  • Breng ter voorbereiding op het contracteren van mbo-instellingen gezamenlijk het gewenste opleidingsaanbod in kaart, passend bij de behoefte van de (lokale) arbeidsmarkt en kandidaten voor scholing via praktijkleren in het mbo. Laat dit aan het onderwijs en UWV over; zij hebben de kennis en ervaring. Probeer er niet te veel op te zitten. 
  • Zorg dat daarnaast alle andere partijen aan boord zijn: SBB, UWV, werkgevers (georganiseerd in branches), vakbonden

Praktijkleren in het mbo

Tijdens een webinar van SZW en OCW op 8 juli presenteerden de onderwijsinstellingen hun landelijke aanbod op het gebied van scholing in relatie tot de RMT’s aan de professionals betrokken bij diezelfde RMT’s. In dat aanbod is ook plek ingeruimd voor scholing via praktijkleren in het mbo, waarvoor begin juli ook een handreiking is gepubliceerd. Samen met de onderwijsinstellingen wordt de komende tijd nagedacht aan het ontwikkelen van nieuwe erkende certificaten die aansluiten bij de vraag uit de markt. Praktijkleren in het mbo is slechts een onderdeel van de oplossing, benadrukken alle partijen. Maar wel essentieel, omdat een scholingstraject normaal gesproken maximaal negen maanden mag duren.

een man die drumt

Begin op tijd

Alle partijen zijn het er over eens dat omscholing en een nieuwe start niet mogen leiden tot inkomensverlies. Daarom is het belangrijk dat werkgevers ook eerlijk zijn tegen hun personeel: als de kans groot is dat iemand zijn baan gaat verliezen, kan deze beter maar op tijd beginnen zich te oriënteren op iets nieuws.
“Voorlopig worden mensen -  gelukkig - nog niet met busladingen tegelijk ontslagen”, zegt Arnoud Hoogsteen, bestuurder bij vakbond FNV in het noorden. “Maar ik verwacht wel dat deze crisis nog een staartje krijgt. Ook daarna blijft de arbeidsmarkt oververhit en blijft er een mismatch tussen vraag en aanbod bestaan. Deze samenwerking is toekomstbestendig en zal ook als de coronacrisis voorbij is blijven bestaan, net als het doel waarvoor ze begonnen is.”

Wat heeft het opgeleverd?

Op 8 juli is de uitvoering gestart. Wat heeft de aanpak tot nut toe opgeleverd? Het overzicht dat in overleg met alle betrokken scholingspartijen is opgesteld, is wat de regionale RMT’s betreft hét advies voor de inkoop van scholing via praktijkleren in het mbo. In afwachting van de Handreiking scholing via praktijkleren in het mbo voor RMT’s en landelijke afspraken daarover, zal het contracteren van mbo-instellingen georganiseerd worden. Los daarvan biedt het overzicht een actueel beeld van de kansberoepen en de kansen en mogelijkheden voor praktijkleren in het mbo in de noordelijke regio's. Dit is gedeeld met de partijen van het RMT’s, zodat zij goed kunnen adviseren over de mogelijkheden en kansen in combinatie met om- en bijscholing en aansluit bij de wensen van werkenden en werkzoekenden die op zoek zijn naar ander werk.
Een mooie bijvangst is dat de samenwerking met SBB in de regio, die wat was weggezakt, weer een boost heeft gekregen.