Hoe kom je in jouw arbeidsmarktregio tot een integrale agenda om economie, arbeidsmarkt en onderwijs voor te bereiden op de uitdagingen van 2040? Dat was de centrale vraag bij de start van het Lerend Netwerk Human Capital Agenda (HCA) dat de Programmaraad Regionale Arbeidsmarkt begin 2023 organiseerde.
De ‘lessons learned’ uit dit Lerend Netwerk stellen we beschikbaar aan iedereen die in zijn of haar regio met een human capital agenda aan de gang wil of is.
Human capital agenda’s (HCA) zijn een begrip vooral binnen het economisch domein en bedoeld om binnen de uitdagingen en kansen die zich op de arbeidsmarkt voordoen, menselijk kapitaal optimaal te ontwikkelen en te benutten. Gerichte initiatieven moeten resulteren in een veerkrachtige beroepsbevolking, die bijdraagt aan innovatie, economische groei en een inclusieve en duurzame samenleving. Het opstellen van een dergelijke agenda is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van ondernemers, onderwijsinstellingen, overheden en andere relevante partijen. Nu de arbeidsmarkt steeds krapper wordt, is er in de human capital agenda’s steeds meer aandacht voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
In het Lerend Netwerk werd duidelijk hoe belangrijk het is de samenwerking tussen het economisch en sociaal domein binnen een Human Capital Agenda goed vorm en inhoud te geven. Alleen sámen kom je verder.
Het Lerend Netwerk HCA – bestaande uit programmamanagers en beleidsadviseurs uit 5 arbeidsmarktregio's – is tussen februari 2023 en maart 2024 driemaal fysiek en viermaal online bijeengekomen om kennis en ervaringen uit te wisselen en elkaar te helpen.
Voor de deelnemers was de hervorming van de arbeidsmarktinfrastructuur een belangrijke (parallelle) ontwikkeling. Deze hebben we in verbinding gebracht met het thema human capital waarmee de focus, in het Lerend Netwerk, kwam te liggen op een integrale aanpak die het sociaal, economisch en onderwijsdomein met elkaar verbindt. Hiermee, vooruitlopend, op de opdracht van het ministerie van SZW om te werken aan governance, een meerjarenagenda en een regionaal werkcentrum.
Op 29 april stuurde de minister van SZW een brief aan de Tweede Kamer over de hervorming van de arbeidsmarktinfrastructuur. Daarin kondigt ze aan dat er één meerjarenagenda komt voor het verbinden van sociale, economische en onderwijs opgaven in het arbeidsmarktbeleid op landelijk niveau en één meerjarenagenda per arbeidsmarktregio. “Deze meerjarenagenda’s leggen verbinding tussen werk voor groepen van werkzoekenden en werkenden in een kwetsbare positie, economische opgaven, voldoende personeel voor cruciale publieke sectoren als zorg, onderwijs, kinderopvang en (internationale) veiligheid, alsmede het onderwijs dat nodig is om mensen duurzaam aan het werk te krijgen en houden.”
Tijdens de netwerkbijeenkomst spraken we onder meer over hoe ieder in zijn of haar regio een dergelijke agenda vormgeeft, organiseert en implementeert. Hierbij was de handreiking ‘Werkende samenwerking’ (Denktank VNG, 2018) een hulpmiddel.
Gedurende het jaar kwam de nadruk steeds meer te liggen op de vraag hoe je toegang krijgt tot netwerken rondom human capital agenda’s of deze opzet, en minder op de inhoud van de agenda.
Dankzij de bijeenkomsten en de gesprekken met collega’s uit het land heeft de Human Capital Agenda voor mij echt betekenis en inhoud gekregen”
De routekaart ‘Werkende samenwerking’ uit het gelijknamige rapport van de VNG markeert, per arbeidsmarktregio, de uitdagingen en doelstellingen. Deze routekaart is ook gebruikt om de lessons learned te rangschikken. De ‘routekaart’ uit het VNG-rapport geeft geen vaste route, maar markeert belangrijke punten voor regionale samenwerking.
De VNG-routekaart kent de volgende ‘wegwijzers’1:
Binnen het Lerend Netwerk is veel gesproken over governance, en weinig over het sturingsprincipe. Omdat sturing voor de organisatie en uitvoering van een human capital agenda wel zeer relevant is, vind je, bij de wegwijzer - Kies bewust een sturingsprincipe voor de volledigheid een korte tekst over soorten netwerken en sturingsprincipes
Binnen het Lerend Netwerk is er niet alleen kennis uitgewisseld op inhoudelijke thema’s, maar was er ook aandacht voor de eigen rol binnen samenwerkingen. Daarmee werd ‘Reflecteer en leer’ een belangrijke wegwijzer. Binnen samenwerkingen is het belangrijk om constant aandacht te hebben voor de werkrelatie.
Reflecteer en leer én sluit aan bij de bestaande netwerken in je regio: we willen méér verbinden, niet weer iets nieuws erbij creëren. Meer kracht door verbinding!
Met deze Lessons Learned willen we anderen helpen bij het opzetten van een human capital agenda in de eigen arbeidsmarktregio.
Tip: Stel jezelf na het doorlopen van de wegwijzers en aanbevelingen in ieder geval de volgende 4 vragen:
Namens alle deelnemers aan het lerend netwerk wensen we jou een succesvol werkende human capital agenda toe. Heb je vragen, commentaar of suggesties? Neem dan contact op met Gea Mepschen, projectleider bij het Landelijk Ondersteuningsteam Regionale Arbeidsmarkt.
1 Opmerking: Afbeelding is aangepast overgenomen uit Gemeentelijke samenwerking van VNG, 2018 (routekaart)