Te weinig tijd voor een echt gesprek
“Ik weet ook wel hoe dat werkt”, nuanceert Ard van Oosten, één van de onderzoekers die zelf ervaring heeft in de geestelijke gezondheidszorg. “In de ggz moet er snel een diagnose komen, want alleen als er sprake is van ziekte krijgen de hulpverleners betaald. Gevolg is dat er te weinig ruimte is om echt met mensen in gesprek te komen. We denken dat we luisteren, maar tussen de regels door wordt veel gezegd dat toch gemist wordt. Opmerkingen als ‘ik heb nu geen werk’ of ‘ik ben bang dat ik mijn baan verlies’ worden vaak niet echt gehoord.”
Het zou beter zijn als professionals de tijd zouden nemen om eerst de mensen te leren kennen, om niet een medische diagnose maar een veranderkundige diagnose te stellen, aldus Van Oosten. Het gaat dan niet om de vraag of er sprake is van een psychiatrisch ziektebeeld, maar om de vraag wat nodig is om vooruit te komen, en waar liggen kansen?
Organisaties redeneren vanuit eigen perspectief
Een andere conclusie is dat organisaties mensen proberen te helpen vanuit vooral hun eigen perspectief. Zo wil men in de ggz bovenal de klachten wegnemen en is er weinig aandacht voor functieverbetering. “De component ‘werk’ wordt vaak vergeten. Ik heb het meegemaakt dat het na behandeling beter ging met de cliënt, maar dat hij ondertussen wel zijn baan was kwijtgeraakt.”
UWV en gemeenten kijken vooral of iemand wel terecht een beroep doet op een uitkering. Ondertussen heeft de cliënt het idee dat zijn probleem niet wordt herkend en raakt hij verward door de dubbele rol van de instanties van werk & inkomen als ondersteuner én als controleur.