De manier waarop ’s-Hertogenbosch beschutte werkplekken creëert trekt landelijk de aandacht. Vooral de intensieve samenwerking binnen en buiten werk- en ontwikkelbedrijf Weener XL levert veel op.
“Met de komst van de Participatiewet besefte ’s-Hertogenbosch al snel dat dit alleen een succes kon worden door intensief samen te werken met andere betrokken partijen”, vertelt Yvette Ritmeijer, werkconsulent Diagnose van Weener XL. Daarop is het toenmalige sw-bedrijf samengevoegd met een groot deel van de afdeling Arbeidsmarkt en Sociale Zaken van de gemeente: het huidige werk- en ontwikkelbedrijf Weener XL. “Dat bleek een slimme zet. Doordat we nu onder één dak zitten kunnen we goed doorpakken.”
Het nieuwe werk- en ontwikkelbedrijf begon – nog voordat de wettelijke verplichting van kracht was - met het creëren van beschutte werkplekken. “Al in 2015 voerden we als één van de eerste gemeenten in Nederland al overleg met UWV over de criteria en we hebben toen ook al de eerste aanvragen gedaan”, vult collega Adele Scholz aan. “Van die vroege ervaringen plukt ‘s-Hertogenbosch nu de vruchten en dat trekt landelijk de aandacht. Eind vorig jaar bracht zelfs staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken een bezoek aan Weener XL.”
TIPS
- Zoek de samenwerking binnen gemeentelijke afdelingen en met externe partners als onderwijs en ondernemers
- Blijf niet in de oude werkwijzen hangen
- Wees bereid om elkaars expertise over te nemen
- Ga bij voorkeur onder één dak zitten
Melden bij Weener XL
Mensen in ‘s-Hertogenbosch die een uitkering aan vragen melden zich bij Weener XL. Wanneer een werkconsulent vermoedt dat er sprake is van een bepaalde beperking wordt de cliënt doorverwezen naar de afdeling Diagnose. Ritmeijer: “Wij kijken wat er aan de hand is en hoe groot de afstand tot de arbeidsmarkt is. Moeten we een jobcoach inschakelen of iemand aanmelden voor het Doelgroepregister of voor beschut werk?” Een ander instrument is het zogeheten praktijkonderzoek waarbij iemand bij Weener XL voor zes tot twaalf weken aan de slag gaat. “We kunnen dan precies zien waar iemand in de praktijk tegen aan loopt.”
Eenvoudig is het proces niet, weten ze inmiddels ook in ‘s-Hertogenbosch. Net als veel andere gemeenten worstelt de Brabantse stad met vragen als ‘Waar haal je de mensen die voor beschut werk in aanmerking komen, vandaan?’ en Wie komen er nu precies voor de beschutte werkplekken in aanmerking?’.
Goede contacten praktijkonderwijs
Het Bossche werk- en ontwikkelingsbedrijf heeft goede contacten met het speciaal en praktijkonderwijs, vertelt Ritmeijer. Dat betekent onder meer dat we uitstroomgesprekken voeren met de scholen waarin we alle leerlingen die van de scholen afkomen bespreken. De school, een jobcoach, een accountmanager en iemand van de afdeling Diagnose zitten dan bij elkaar aan tafel. “Dat werkt heel goed. Soms zit een docent echt met de handen in het haar en heeft hij geen idee wat hij met een leerling aan moet, maar kunnen we gezamenlijk toch een oplossing vinden’, stelt Ritmeijer.
Om te voorkomen dat deze kwetsbare jongeren met een kleine uitkering thuis op de bank belanden, worden ze soms meteen al aangemeld voor een beschutte werkplek. Op die manier kunnen ze daar na de zomer meteen beginnen.
Samenwerking cruciaal
Juist die samenwerking – met onderwijs, met werkgevers, met UWV – is volgens de werkconsulenten in ‘s-Hertogenbosch cruciaal. “Blijf niet in de oude zuilen hangen. Redeneer niet van ‘dit is de afdeling uitkering’, ‘dit is WSW’. Wees bereid om elkaars expertise over te nemen en houd niet alleen maar vast aan de eigen bekende werkwijze. Dat is niet altijd even makkelijk, maar dat levert onder de streep wel het meeste op’, stelt Yvette Ritmeijer.
Manco’s
Weener XL kent inmiddels ook de manco’s van het nieuwe systeem. Scholz: “De criteria van UWV zijn zo scherp dat alleen de zwakste groep – meestal mensen met meervoudige beperkingen en een hoge begeleidingsbehoefte – in aanmerking komt voor beschut. We hebben nu 49 mensen geplaatst, maar daarvan zijn er op het moment nog 37 in dienst. Voor de andere twaalf bleek een beschutte werkplek toch nog te hoog gegrepen.”
En dan is er nog een groep die niet voor beschut werk in aanmerking komt. Scholz: “Deze mensen zijn te goed voor beschut werk, maar te beperkt om geplaatst te kunnen worden via de indicatie Banenafspraak. UWV ziet dit probleem in de praktijk ook en ze willen ook graag meedenken, maar ze zijn wel gebonden aan de bestaande criteria. Maar omdat andere gemeenten ook met hetzelfde probleem zitten verwacht ik dat dit signaal wel in Den Haag wordt opgepikt.”
Weener XL is ontstaan uit de samenvoeging van sw-bedrijf Weener Groep en een groot deel van de afdeling Arbeidsmarkt en Sociale Zaken (AmSZ). Bij Weener XL werken ruim tweeduizend mensen. Circa driehonderd ambtenaren, 1.050 medewerkers met een SW-dienstverband, 175 mensen in een werkervaringsplaats en 240 mensen bij re-integratievoorziening Aan de slag. Daarnaast participeren zo'n 550 mensen als vrijwilliger, mantelzorger of via arbeidsmatige dagbesteding.
