Gemiddeld een half jaar. Zo lang is de gemeente Alphen aan den Rijn bezig om een aanvraag voor een indicatie beschut werk op te stellen. Dat doet zij volgens een integrale, multidisciplinaire aanpak. Medewerkers van de gemeente hebben vanuit de uitvoering contact met het onderwijs, de hulpverlening, familie en begeleiders van stages en leerwerktrajecten. Dit arbeidsintensieve traject leidt tot een uitgebreid, goed onderbouwd dossier. Het resultaat? “De grootste kans dat UWV de aanvraag goedkeurt. En de grootste kans dat de kandidaat op de op dat moment voor hem of haar best passende plek terechtkomt”, zegt Joanna Vissotzkaia, vakspecialist Arbeidsbeperkten bij de gemeente Alphen aan den Rijn.
Tips
- Zoek samenwerking met de scholen, de hulpverlening/ggz en de (werk)begeleider bij stage- of leerwerktrajecten.
- Zorg voor intensief contact met het netwerk van de cliënt.
- Zorg dat alle betrokkenen op één lijn zitten, communiceer eenduidig met de cliënt en diens familie.
- Zoek de samenwerking met UWV.
- Volg de richtlijnen van UWV bij het opstellen van de indicatie-aanvraag. Maak de aanvraag zo specifiek mogelijk en voorzie deze bij voorkeur van concrete praktijkvoorbeelden.
- Vergezel de kandidaat als hij of zijn de aanvraag mag komen toelichten bij UWV. Niet alleen voor morele steun, maar ook om de uitleg te geven.
Vroeg screenen op motivatie en belastbaarheid
Deze werkwijze past de gemeente toe op haar eigen cliënten – bijstandsgerechtigden, Wajongers, nuggers – en cliënten van UWV die mogelijk in aanmerking komen voor beschut werk. Ook tijdens het overleg op de praktijkscholen en het speciaal onderwijs horen Vissotzkaia en haar collega’s welke leerlingen waarschijnlijk alleen in een beschutte omgeving kunnen werken. Vervolgens gaan zij deze mensen ‘screenen’, onder andere op motivatie, aantal werkuren en belastbaarheid.
Een formele vaststelling van de loonwaarde vindt niet meteen plaats. “Het beleid is om in eerste instantie te kiezen voor een standaardloonwaarde van 30 procent. De verwachting is dat de meeste mensen in de praktijk ook rond dat percentage zitten. In een later stadium, bijvoorbeeld als een reeks van tijdelijke arbeidsovereenkomsten gaat uitmonden in een vast contract, kan de loonwaarde daadwerkelijk worden vastgesteld.”
Inzicht in functioneren op de werkvloer
Bijzonder aan de Alphense aanpak is dus dat de medewerkers in gesprek gaan met alle ‘derde partijen’ die een rol spelen in het leven van de cliënten. Vooral de ervaringen van de begeleiders van stages en leerwerktrajecten zijn belangrijk. “Vaak hebben de mensen intern al een praktijkperiode doorlopen. Bijvoorbeeld bij werkbedrijf Rijnvicus, de voormalige sociale werkvoorziening Alphen aan den Rijn. De werkbegeleiders hebben als geen ander inzicht in het functioneren op de werkvloer. Heeft iemand steeds opnieuw dezelfde instructies nodig? Hoe ligt het werktempo? Hoe reageert hij of zij op stress en veranderingen? Deze praktijkervaringen zorgen voor een compleet beeld”, zegt Joke de Wit, participatiecoach bij Rijnvicus.
Medewerker mee naar UWV
Vervolgens vergezelt een medewerker van de gemeente de cliënt naar de afspraak bij UWV om de aanvraag toe te lichten. Vissotzkaia: “Aan de ene kant zijn deze mensen kwetsbaar, aan de andere kant hebben ze de neiging om sociaal wenselijke antwoorden te geven. Als wij er niet bij zijn, is het risico dus aanwezig dat UWV hen overschat.”
Al tijdens het opstellen van de aanvraag heeft de gemeente een specifieke beschutte arbeidsplaats op het oog voor de cliënt in kwestie. Vaak bij Rijnvicus, soms ook bij een reguliere werkgever die met een loonkostensubsidie en vergoeding van begeleidingskosten (jobcoach) kan voorzien in beschut werk. Dit jaar heeft de gemeente in totaal 34 plekken te ‘vergeven’: 27 in Alphen aan den Rijn, 3 in Kaag & Braassem en 4 in Nieuwkoop. “Wachttijden kennen we niet. In 2017 waren er niet meer indicaties dan plekken. Op dit moment zitten we in Nieuwkoop wel al aan de grens. Daar moeten we dus in overleg met het bestuur.”
Beschut werken geen eindstation
Beschut werken is echter niet het eindstation; de gemeente Alphen zet nadrukkelijk in op groei en ontwikkeling. Vissotzkaia: “Jongeren halen certificaten in hun eigen tempo en werken op deze manier aan hun ontwikkeling. Dat werkt beter dan wanneer ze te hoog worden ingeschaald. Want als mensen direct geplaatst worden in een Banenafspraak-baan, zijn de verwachtingen hoog, kan de stress toeslaan en gaan zij juist onderpresteren. Belangrijk is om kleine, overzichtelijke stappen te maken en te zorgen voor stabiliteit. Op termijn is wellicht doorgroei naar een baan in het kader van de Banenafspraak te realiseren.” De Wit: “Het is zeker mogelijk om door te leren op een beschutte werkplek. Wij maken slim gebruik van de bestaande opleidingsarrangementen en infrastructuur van het voormalig SW-bedrijf.”