De drie arbeidsmarktregio’s in Limburg pakken cliëntenparticipatie gezamenlijk aan. De kern is dat ervaringsdeskundigen op een laagdrempelige manier cliënten helpen bij het zoeken of houden van werk. Het contact loopt vooral via sociale media en een website.
“We spreken zelf over Cliëntparticipatie 2.0. De bedoeling is dat mensen uit de doelgroep van de Banenafspraak gemakkelijk hulp kunnen vinden als ze vragen of problemen hebben. Het is vooral belangrijk dat ze de eerste stap kunnen zetten en daardoor steviger in hun schoenen komen te staan. Ik geloof in deze aanpak. De gemeente Tilburg heeft bij de jeugdzorg het met succes op een vergelijkbare manier aangepakt.”
Aan het woord is Frans Soeren die we in januari 2017 spreken. Hij heeft een lange staat van dienst als bestuurder en adviseur in de sociale sector. Soeren zit als vrijwilliger van het CNV sinds 2015 in het bestuur van het werkbedrijf in Noord-Limburg en sinds het najaar van 2016 ook in het bestuur van het werkbedrijf in Zuid-Limburg.
Tips
- Ga met cliënten en cliëntenorganisaties in gesprek.
- Bekijk de mogelijkheden voor een laagdrempelige aanpak om cliënten uit de Banenafspraak te helpen.
- Benader omliggende arbeidsregio’s of hierbij kan worden samengewerkt.
- Stel als doel voorop dat cliënten gemakkelijk hulp kunnen vinden als ze vragen of problemen hebben.
- Kijk of een vorm mogelijk is waarbij cliënten worden geholpen door ervaringsdeskundigen.
- Zorg voor meerdere online kanalen om vragen te stellen, onder meer sociale media.
- Bundel anoniem de vragen en geef die terug aan organisaties, professionals en cliëntenraden.
Cliëntenraden aanwezig bij algemeen beraad
Het initiatief voor de nieuwe aanpak komt uit Noord-Limburg. In deze regio heeft Soeren het thema cliëntenparticipatie samen met Auke Blaauwbroek van de FNV opgepakt. “Dit zien we als een natuurlijke rol, omdat we de vakbondsvertegenwoordigers in het bestuur zijn.” Een belangrijk moment was de uitnodiging die de cliëntenraden kregen voor het algemeen beraad van het regionaal Werkbedrijf in juni 2016. Daarvan maakten ongeveer 25 mensen gebruik. Het was voor het eerst dat zij deelnamen aan de twee keer per jaar georganiseerde bijeenkomst, waarbij het bestuur verantwoording aflegt aan de achterbannen.
Voor de leden van de cliëntenraden was er een aparte sessie. Soeren noemt de discussie erg interessant en inspirerend. “Het ging er onder meer om dat cliënten onvoldoende in beeld zijn en dat mensen niet worden gevraagd om hun eigen kennis en kunde in te brengen. Bij het volgende algemene beraad vertellen we wat het bestuur met de kritiekpunten heeft gedaan.”
Gezamenlijk Limburgs project
De vraag is wel: hoe representatief zijn cliëntenraden? Soeren licht toe: “Tijdens de discussie viel op dat een deel van de raden eigenlijk weinig contact heeft met cliënten. Diverse deelnemers spraken vooral vanuit hun persoonlijke ervaringen. Wie vertegenwoordig je dan? Voor ons de trigger om de nieuwe aanpak te ontwikkelen, waarin het directe contact van ervaringsdeskundigen met cliënten centraal staat.”
Om deze aanpak handen en voeten te geven is een grotere schaal nodig dan Noord-Limburg, vertelt Frans Soeren. “We hebben het plan voorgelegd aan de werkbedrijven in Midden- en Zuid-Limburg en zij reageerden positief. Ook Marleen van Rijnsbergen, de gedeputeerde Werk en Welzijn van de provincie, steunt onze aanpak. Het is een gezamenlijk Limburgs project.”
De eerste helft van 2017 staat nog in het teken van de voorbereiding, waarna in het derde kwartaal de uitvoering van start gaat. De begeleiding ligt in handen van de Stichting De Pijler, knooppunt voor cliëntenparticipatie, armoedebestrijding en sociale activering in Limburg, en het communicatiebureau Buzzmij. Zij ontwikkelen een online infrastructuur waarmee mensen eenvoudig vragen kunnen stellen.
Jaarlijks minstens duizend mensen helpen
Vragen zullen vooral via Whatsapp, Facebook en een website binnenkomen. Zij worden beantwoord door een aantal ervaringsdeskundigen uit de doelgroep, die een betaalde werkplek krijgen. “Ons doel is om jaarlijks minimaal duizend mensen op deze laagdrempelige manier te helpen”, zegt Soeren. “Mensen melden zichzelf aan, maar we maken de mogelijkheid natuurlijk wel actief bekend.”
De taak van de ervaringsdeskundigen is om snel en goed op vragen te reageren, vertelt Soeren. “Dus geen bureaucratische molen. Het gaat er vaak om dat de cliënt bij een probleem op weg wordt geholpen. Bijvoorbeeld als iemand vindt dat hij niet goed wordt behandeld door zijn begeleider. Dan krijgt de cliënt tips over hoe hij dit met zijn begeleider kan bespreken. Belangrijk is dat de ervaringsdeskundige de cliënt niet meteen loslaat, maar zijn situatie in de gaten houdt.”
Beter beeld van werkelijkheid vanuit cliënten
Volgens Frans Soeren zorgt deze aanpak voor een beter inzicht in de doelgroep van de Banenafspraak. “Wij krijgen een objectiever beeld van hoe de werkelijkheid er door de blik van cliënten uitziet.” De ervaringen worden anoniem gebundeld en teruggegeven aan organisaties, professionals en cliëntenraden, besluit Soeren. “Dat is belangrijk voor de vraag: hoe kunnen we onze werkwijze verbeteren zodat het gezamenlijke resultaat beter wordt? Ook wordt de positie van cliëntenraden verstevigd, omdat zij meer informatie vanuit cliënten krijgen.”
