Overslaan en naar de inhoud gaan

Praktijkleren vergroot het zelfvertrouwen van de deelnemers in Twente

Gepubliceerd op 24 november 2020

Ook in de arbeidsmarktregio Twente kreeg de pilot ‘Praktijkleren met de praktijkverklaring’ te maken met de coronabeperkingen. Maar er is in de tussentijd wel veel geleerd.

In Twente is in 2019 de pilot ‘praktijkleren met de praktijkverklaring’ gestart in vier sectoren: logistiek, dienstverlening en zorg, groen en plant en horeca en voeding. Momenteel volgen 54 mensen het traject.

Ook zonder de coronacrisis zijn er de nodige vragen. “Zo lukt het nog niet voldoende kandidaten in beeld te krijgen”, zegt Marieke Nijhuis, werkcoach van SWB Groep met het specialisme zorg. “In het begin was het zoeken voor welke doelgroep praktijkleren met de praktijkverklaring nou precies geschikt is.” “De grens tussen entreeniveau (regulier MBO, niveau 1) en praktijkleren is in de praktijk erg dun”, vult haar collega voor Groen & Plant Erik Brasz aan. “De twee kandidaten die ik tot nu toe succesvol begeleid heb kunnen nu doorstromen naar entreeniveau.” 

Geleerde lessen en tips uit Twente zijn

  • Voor mensen die moeilijk in een schoolse omgeving leren, is praktijkleren met de praktijkverklaring geschikt. Voor veel anderen verdient het reguliere onderwijs de voorkeur. Maak onderscheid tussen ‘leerbaar’ (wil en kan zich wel ontwikkelen maar niet in een schoolomgeving) en ‘schoolbaar’.
  • Mensen hebben zelf een idee wat bij hen past. Luister naar ze.
  • Een beloning of compensatie voor werkgevers die plekken beschikbaar stellen, kan helpen hen over de streep te trekken.  
  • Bij praktijkleren wordt aandacht besteed aan zowel werknemersvaardigheden als vakvaardigheden. De praktijkopdrachten zijn onderdeel van het kwalificatiedossier niveau 1 en kunnen eventueel als voorschakeltraject ingezet worden.

Opleiding ligt stil

Eind 2019 hebben twee kandidaten in de sector Dienstverlening en Zorg met succes het traject voor praktijkleren met de praktijkverklaring afgerond. Zij zijn inmiddels aan de slag in de schoonmaak en de keuken van een zorginstelling. Voor andere kandidaten is de start drie maanden vertraagd vanwege de coronamaatregelen. Ook het traject in het groen loopt vertraging op. “Op dit moment zijn er nog niet voldoende praktijkbegeleiders”, zegt Brasz. “En door corona ligt ook de opleiding van de praktijkbegeleiders stil.”

Voor 25 nieuwe kandidaten is de instroom in het praktijkleren-traject in het voorjaar vanwege de coronacrisis ‘on hold’ gezet. Het uitreiken van de eerste vier MBO-praktijkverklaringen, die voor juni gepland stond, is verzet naar juli. Sinds september is de pilot weer aardig op de rit.

Regio Twente streeft er nog steeds naar de pilot eind december af te ronden, bevestigt Herbert de Witte, projectleider van de pilot. “Het is een pilot om van te leren en uiteindelijk gaat erom dat we het proces in de vingers krijgen. Dan kunnen we in 2021 meters gaan maken” 

Veel geleerd

De regio Twente heeft veel geleerd. Bijvoorbeeld wie geschikte kandidaten zijn. Voor wie zelfstandig een reguliere opleiding aankan, verdient dat de voorkeur. Het wordt steeds duidelijker voor wie praktijkleren met een praktijkverklaring geschikt is. “Voor wie een reguliere entree-opleiding aantoonbaar te lastig is - de kandidaat is niet schoolbaar, maar wel leerbaar - kan praktijkleren een uitkomst zijn”, zegt Brasz. 

Volgens De Witte kan een goede intake een uitkomst bieden. “In het onderwijs zijn we bovendien nog niet gewend om op deze manier te werken. Maar het begint al lekker te lopen. Bovendien merken we dat praktijkleren het zelfvertrouwen van deelnemers vergroot.”

Binnen de pilot in Twente merken ze dat het nog best lastig is om werkgevers mee te krijgen. “Zij moeten een inspanning leveren”, zegt De Witte. “En ze worden daar nu niet voor beloond, zoals bij een reguliere BBL of BOL. Voor hen mag er best wat tegenover staan”, aldus De Witte. “Werkgevers in het groen hebben sowieso vaak liever kandidaten met een diploma op niveau 3 of hoger”, vult Brasz aan. “Dus het is nog de vraag of praktijkleren met een praktijkverklaring hier gaat werken.”

Eerste uitreiking mbo-praktijkverklaringen in Twente

Foto: Uitreiking van de eerste mbo-praktijkverklaring in Twente

De pilot Praktijkleren met de praktijkverklaring in Twente

De pilot ‘Praktijkleren met de praktijkverklaring in Twente’ is één van de 24 regionale pilots die door de ministeries van SZW en OCW zijn gestart en die worden begeleid door de Programmaraad en Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven (SBB). De pilot is in oktober 2019 gestart. De belangrijkste partijen binnen de Regio Twente zijn het sociaal werkbedrijf SWB Groep, het werkgeversservicepunt en de mbo-scholen ROC van Twente en Zone.College.

Bij praktijkleren met de praktijkverklaring is het leren van werkprocessen en vaardigheden tijdens het werk. Deze leervorm is geschikt voor werkenden en werkzoekenden die moeite hebben met leren in een klaslokaal en daardoor (nog) niet in staat zijn een mbo-diploma of -certificaat te halen. Met praktijkverklaringen kunnen zij aantonen wat ze in hun mars hebben en zo hun positie op de arbeidsmarkt verbeteren. Voor de praktijkverklaringstrajecten werken arbeidsmarktregio’s samen met het mbo, dat al ervaring heeft met het opleiden van jongeren.

De pilot richt zich op werkzoekenden én op kwetsbare werkenden zonder startkwalificatie zoals statushouders, gedetacheerden en jongeren uit het praktijkonderwijs. Zij raken makkelijk hun baan kwijt en moeten dan weer iets anders zoeken. Dan helpt het als ze een praktijkverklaring kunnen overleggen.