Deelnemers helpen elkaar
Het project bestaat uit één maand intensief oefeningen doen om een gezond lijf, meer energie en een nieuwe blik te krijgen op zichzelf en de wereld. Daarna volgt nog een periode van drie maanden met community-bijeenkomsten. Hierbij helpen de deelnemers elkaar niet alleen bij het zoeken naar een baan, maar ook bij privéthema’s. Het project is gebaseerd op het zogenoemde Bronnikov-Fekleron-systeem, dat is uitgedacht door de Rus Vyacheslav M. Bronnikov.
Centraal idee is mensen weer mens te laten zijn en wel op het fysieke, psychische en sociale vlak. Daarbij maken de trainers slim gebruik van het onbewuste deel van de hersenen. Van der Bruggen geeft een voorbeeld. “Stel, je komt iemand tegen en onbewust scan je die persoon. Is het veilig? Is de persoon betrouwbaar, aardig? Welke kwaliteiten heeft hij? Dat is nog een reactie van voorheen, toen we heel anders leefden en die reflexen nodig hadden. In de methode maken we gebruik van die reflexen. In plaats van te denken vanuit het individu, leren de deelnemers de situatie te bekijken vanuit het geheel, vanuit de sociale omgeving.”
Meer dan empowerment
“Het is meer dan empowerment omdat dit uit de mens zelf komt. Hij is weer doelgericht en ziet dat hij waardevol is voor de maatschappij. Dat maakt hem blij waardoor hij zelf weer op zoek gaat. Mensen die lange tijd zonder werk zitten zijn vaak murw geslagen. Dat moet je veranderen door ze de weg terug te laten vinden naar hun kern en kwaliteiten.”
De intake voor de training – waaraan ook de consulent van de gemeente deelneemt - duurt maar twintig minuten. Na afloop van het gesprek moeten mensen beslissen of ze wel of niet meedoen: 99 procent zegt ja omdat ze voelen dat dit project hun écht verder kan brengen. Doen ze mee, dan ondertekenen ze een contract met een aantal regels én wat ze van ons kunnen verwachten. Door te ondertekenen committeren ze zich ook.
De passie en dromen weer boven halen
Binnen één maand staan de mensen helemaal anders in de wereld, heeft Van der Bruggen gezien. Maar het is geen wondermiddel, benadrukt ze. “Mensen doen het zelf en daardoor is het ook duurzaam. De meeste mensen die lang thuis zitten hebben geen richting meer; ze weten niet meer wat hun kwaliteiten zijn en wat ze zouden willen. Door middel van specifieke technieken brengen ze de passie en de dromen weer boven bij elkaar. En weet je wél wat je wil, dan kun je bedenken wat de eerste stap moet zijn en welke baan daarbij past.”
De trainers dagen de deelnemers uit hun droom maar zo groot mogelijk te maken. “Als je president van Somalië wil worden. Prima! Wat is dan de eerste stap? Het leren aansturen van mensen misschien? Deze man werkt nu in een kaasfabriek, waar hij twee mensen aanstuurt. Dat is goed, want de nodige kwaliteiten moet je aanleren in een baan die beschikbaar is.”
Niet praten maar doen
Het programma voorziet ook in fysieke activiteiten waardoor mensen afvallen zonder aan dieet te doen. In totaal twaalf oefeningen brengen het lichaam in conditie, waardoor de deelnemers steviger in hun schoenen staan.
Er wordt niet veel gepraat tijdens de trainingen. “Er wordt niet gekeken naar wat er is geweest. De focus ligt op de toekomst en de weg hoe daar te komen. De mensen doen dat echt zelf, we geven ze alleen de opstapjes en handvaten.”
Opschudden
In 2014 was Wilco Feil interimmanager Participatie & Werk bij de Gemeente Ede met de opdracht de zaak wat op te schudden. Omdat er destijds nog vrij veel re-integratiegeld was, had hij ruimte om dingen te proberen. Maar toen hij in contact kwam met het project Actief aan het Werk van Focus To, was hij aanvankelijk sceptisch. “Het leek nogal zweverig.”
Maar tijdens een tweede gesprek ontstond er toch enthousiasme, vertelt Feil. “Het project is redelijk in balans en ze gaan ook fysiek met mensen aan de slag. Mensen die lang zonder werk zitten, zijn vaak niet helemaal gezond. Als je dan ook aan je lichaam gaat werken, gebeurt er wat met je. Het hele project is erop gericht dat mensen op een gegeven moment zeggen: fuck it, ik ga zelf wat doen! Het lukt de trainers wel om die intrinsieke motivatie te mobiliseren.”
Groepsgevoel van lotgenoten
Feil vroeg de consulenten één of twee mensen aan te leveren van wie ze niet verwachten dat ze nog aan de bak zouden komen en met die groep is Focus To aan de slag gegaan. “Zelf heb ik twee dagdelen meegemaakt. Zodra je de deur opendeed kwam de zweetlucht je al tegemoet. Al snel ontstond er een groepsgevoel van lotgenoten die elkaar steunen. Zo was er één man erg in de contramine. De trainers hebben de verantwoordelijkheid bij hemzelf neergelegd en hij is weggegaan. Maar de anderen hebben hem teruggehaald. Ik vond dat bijzonder.”
En de uitstroom was ernaar. Na afloop was 91 procent geactiveerd, 65 procent was aan het werk en 35 procent had een betaalde baan.
Maar waarom staan de andere gemeenten dan niet in de rij? “We werken anders dan andere aanbieders en gemeenten vinden dat een beetje eng”, denkt Van der Bruggen. “Ze hebben geen trackrecord in het sociaal domein”, oppert Feil. Of misschien ketst het af op de prijs.