Een voorlichtingsbijeenkomst samen met UWV op het gemeentehuis. De gemeente Alphen aan den Rijn haalt WW’ers al vroeg binnen. En met resultaat. Het percentage doorstroom van WW naar bijstand loopt al jaren terug.
Het voorbeeld is terug te vinden in een nieuwe toolkit Max WW, ontwikkeld door VNG en UWV, met ‘fitting practices’ uit het hele land.
“We zijn de samenwerking met UWV richting de WW’ers niet gestart om de bijstandsdeuren dicht te houden. Nee, een werkzoekende van UWV is net zo goed een burger van onze gemeente”, verduidelijkt projectleider arbeidsparticipatie Martine Smit de werkwijze van de gemeente Alphen aan den Rijn. “Wij zitten niet - zoals andere gemeenten wel doen - op het overnemen van de toeleiding naar werk, dat laten we bij UWV. Wij kijken vooral mee op de andere leefgebieden. Zijn er financiële zorgen? Kan een financiële scan helpen of hebben mensen misschien problemen met digitale dienstverlening? Heeft de werkzoekende taalondersteuning nodig? Als die belemmeringen worden weggenomen, kan UWV de werkzoekende beter naar werk ondersteunen.”
Na die eerste voorlichting worden vervolgens de reguliere gesprekken door UWV ook in het gemeentehuis gevoerd. “Wanneer de UVW-adviseur andere problemen constateert, zijn de lijntjes, wanneer je naast elkaar zit, erg kort.” Smit benadrukt dat UWV en gemeente geen persoonlijke gegevens uitwisselen. “Maar dat is door de warme overdracht ook niet nodig.”
Tips
- Ga samen met UWV aan tafel. Ga niet wijzen wat er niet goed gaat, maar kijk hoe je elkaar kunt versterken.
- Zoek naar de eigen werkwijze.
- Vul de toolkit aan met eigen voorbeelden.
Kampen met financiële problemen
De projectleider wijst erop dat op de Alphense samenwerking veel ellende voorkomt. “Voor mensen die al met financiële problemen kampen, kan de terugval naar de WW echt de druppel zijn. We weten dat het gemiddeld drie tot vijf jaar duurt voordat mensen met schulden aan de bel trekken, dat willen we hiermee voorkomen. We werken al sinds 2014 op deze manier en we zien resultaat. Het aantal mensen dat vanuit de WW in de bijstand terechtkomt zakt ieder jaar.”
UWV heeft ook een dedicated team van adviseurs aan de regio Rijnstreek toegewezen. “Dat werkt heel goed. In het begin hebben we heus wel even moeten stoeien hoe we dit in de praktijk moesten vormgeven. Zo schoven we in het begin aan bij de gesprekken van UWV in het gemeentehuis, maar dat bleek in de praktijk niet nodig. En de UWV-adviseurs zijn inmiddels gewend om met een brede blik naar de mensen te kijken. Zij kennen de sociale kaart van de Rijnstreek goed.’
Wiel opnieuw uitvinden
Alphen aan de Rijn is niet de enige gemeente die samenwerkt met UWV om dienstverlening aan de mensen in de WW aan te bieden. Allerlei gemeenten zijn hier mee bezig, stelt Alex Hallema, landelijk adviseur samenwerking gemeenten. “Gemeenten vliegen dit op allerlei manieren aan. Juist met de insteek om de doorstroom naar de bijstand te voorkomen. Allemaal zijn ze bezig om het wiel opnieuw uit te vinden.” Vanuit Samen Organiseren is daarom twee jaar terug besloten om juist samenwerking rondom de doorstroom Max WW naar Bijstand anders aan te pakken. Met een heldere opdracht: ontwikkel een primair proces met op hoofdlijnen de gezamenlijke activiteiten.
Het resultaat is de toolkit ‘Max WW’, ontwikkeld door VNG en UWV in samenwerking met de gemeenten Rotterdam, Den Bosch en Alphen aan de Rijn. In deze toolkit vinden gemeenten onder andere voorbeelden van verschillende uitnodigingsbrieven, presentaties en een samenwerkingsovereenkomst.
Tijd en energie besparen
Hallema: “Gemeenten kunnen de inhoud uiteraard aanpassen aan de eigen visie, dit bespaart enorm veel tijd en energie. De voorbeelden kunnen ook inspireren. Je ziet bijvoorbeeld dat Alphen aan den Rijn zich veel meer richt op de brede ondersteuning ter voorkoming van problemen, terwijl Den Bosch en Rotterdam meer op werk zijn gericht. Ook de toon van de brieven is in elke gemeente weer anders.” De bedoeling is ook dat de toolkit geen statisch document blijft, maar ook met ervaringen uit de rest van het land wordt aangevuld.
Volgens Martine Smit is juist belangrijk dat gemeenten de voorbeelden naar eigen beleid en visie aanpassen. “Vrijheid met een eigen sausje, onze werkwijze komt ook voort uit het collegeprogramma, uit onze integrale visie op het sociaal domein. Dat neem je niet zomaar over. Maar we merken wel dat we een voorbeeld voor anderen zijn geworden. We gaan er in de basis vanuit dat het niemands droom was om bijstandsklant te worden. We ondersteunen bewoners om op eigen benen te staan en daarbij zoeken we naar duurzame oplossingen.”