Bovengrondse Vakschool investeert samen met werkgever in goede praktijkleerroutes

Gepubliceerd op 20 mei 2023

'Wij gaan altijd uit van iemands vaardigheden en promoten de kandidaten bij de werkgevers.'

Hoe laat je mensen die niet voldoen aan alle vacature-eisen wel in aanmerking komen voor die baan? De Bovengrondse Vakschool in Heerlen spijkert missende werknemersvaardigheden en bedrijfsspecifieke kennis en kunde bij. Niet in de schoolbanken, maar op de werkvloer. Arend Zwaga en Patrick Moonen van Werk voor Heerlen vertellen over de ervaringen, resultaten en lessen.

Samen met collega’s van de werkgeversdienstverlening constateerde directeur-bestuurder Zwaga van Werk voor Heerlen dat er een mismatch was tussen de eisen van werkgever en de competenties van een bepaalde groep kandidaten: ‘Veel banen lagen net iets boven hun niveau’, vertelt Zwaga. ‘Wij wilden helpen met een gerichte vakopleiding, want scholing was er niet. Daarvoor zijn we in het voorjaar 2021 begonnen met de Bovengrondse Vakschool, die in maart 2022 officieel werd geopend.’ In 2022 zijn daarmee 220 mensen aan werk geholpen en de lat voor 2023 ligt op 400.

Knipoog naar mijnbouw

Bovengronds is een knipoog naar het mijnverleden. ‘Op 10 kilometer afstand was de Ondergrondse Vakschool, dé praktijkopleiding voor mijnwerkers’, legt Zwaga's collega Patrick Moonen uit. ‘Werken en leren, dat doen wij ook, maar dan bovengronds.’

De Bovengrondse Vakschool is een vereniging en Werk voor Heerlen zorgt voor de financiering en de faciliteiten. De ambitie is een plek te worden voor iedereen in Heerlen-Noord die een vak wil leren, werk zoekt, werkt biedt of wijkbewoners wil ontmoeten.

Arend Zwaga (Werk voor Heerlen) Arend Zwaga (Werk voor Heerlen)
Patrick Moonen (Werk voor Heerlen) Patrick Moonen (Werk voor Heerlen)

Drie werksferen

De Bovengrondse Vakschool heeft inmiddels een netwerk van bedrijven die meewerken aan plaatsingen en scholing. Kandidaten kunnen meedraaien in verschillende werksferen:

  • vakwerk (groen, techniek, bouw)
  • dienstwerk (logistiek, toezicht, zakelijke dienstverlening)
  • zorgwerk (horeca, schoonmaak, persoonlijke verzorging)

Het gaat om werk van maatschappelijke waarde dat niet verdringend is. Moonen: ‘We gaan altijd uit van iemands vaardigheden en promoten de kandidaten bij de werkgevers. Een metselaar met een kapotte rug kan wellicht wel als touringcar- of taxichauffeur of logistiek medewerker aan de slag. Heeft iemand extra scholing of een ontwikkeltraject nodig, dan verzorgen wij dat samen met de werkgever.’

Samen met de werkgever

Een van de succesfactoren van de Bovengrondse Vakschool is het betrekken van de werkgever bij de scholing. ‘Timmerman bij een bouwbedrijf, een restauratiebedrijf en een meubelmakerij zijn 3 verschillende beroepen. Als de werknemersvaardigheden in orde zijn, maar bedrijfsspecifieke kennis en vaardigheden ontbreken, dan vullen wij dat aan met een praktijkleerroute. Het ROC valideert onze ontwikkelroutes. Voordeel hiervan is de registratie bij DUO, waardoor mensen meer waarde krijgen.’

Praktijkleerroutes

Loven Trucks is een van de werkgevers die meewerkt aan de Bovengrondse Vakschool. Deze DAF-dealer heeft mensen nodig die assembleren en spuiten en de Bovengrondse Vakschool biedt praktijkleerroutes die deze vaardigheden aanleren. Zwaga: ‘Als een kandidaat vroeger iets niet kende of kon, dan legden we de verantwoordelijkheid bij de werkgever voor scholing of aanpassingen op het werk. Nu investeren we samen met de werkgever in goede praktijkleerroutes.’

Tips en ervaringen

  • Begin, ontdek, verbeter en groei met stapsgewijs ontwikkelen.
  • Maak scholing bedrijfsspecifiek.
  • Investeer samen met werkgevers in praktijkleerroutes.
  • Coach de kandidaten: denk in oplossingen en mogelijkheden.

Wat kan iemand wel?

Zwaga heeft ook gezien dat de benadering van de kandidaten anders moest: ‘Werken is het beloofde land. Een wereld gaat voor je open. Je doet weer mee. Dat soort populaire kreten pasten niet bij de beleving van kandidaten. Werk voelde vaak als een bedreiging. De kandidaat krijgt bij ons een coach die is getraind in positief coachen. Klinkt soft, maar werkt super! Wij kijken naar wat iemand wél kan. En als je eenmaal een tijdje meedraait in een werksfeer gaan je ogen glimmen. Dan pas kijken we hoe we de problemen kunnen aanpakken.’

Coaching en nazorg

Alle ontwikkelcoaches van de Bovengrondse Vakschool zijn jobcoach NOLOC-gecertificeerd en iedereen heeft de Harrie Helpt-training doorlopen. Harrie staat voor hulpvaardig, alert, rustig, realistisch, instruerend en eerlijk. Moonen: ‘We geven deze training ook bij werkgevers. Handig, want zo trainen we degene die de mensen daar ontvangt of inwerkt, ook in gespreks- en omgangstechnieken.'

‘Daarnaast laten we kandidaten en werkgevers niet in de steek: wij doen er alles aan om iemand op zijn werkplek te houden. Als een kandidaat een keer spoorloos is of er speelt iets in de thuissituatie, dan gaan wij in gesprek. Kan maatschappelijk werk of schuldhulpverlening helpen? De werkgevers zijn heel positief over deze nazorg’

Warm welkom bij de werkgever

Ook de eerste werkdag is belangrijk, heeft Zwaga geleerd: ‘Zorg dat de directeur of de hr-manager de kandidaten welkom heet en ze koffie en thee aanbiedt. Mensen voelen zich dan echt welkom en ze zien ook dat de werkgever gewoon een mens is die Piet of Ahmed heet. Dat doet ongelooflijk veel met hun zelfvertrouwen en gevoel van veiligheid. Na het welkom neemt de voorman het over in de werkpraktijk.’