De Job Academie in Rijnmond: brug van speciaal onderwijs naar een baan

Gepubliceerd op 28 september 2022

Sommige jongeren hebben meer vlieguren nodig om de overstap van VSO of praktijkschool naar de arbeidsmarkt te kunnen maken. In de Job Academie krijgen leerlingen in hun laatste leerjaar arbeidstraining en een opleiding op de werkvloer. Daar ontwikkelen ze hun talenten, leren ze vak- en werknemersvaardigen en krijgen ze intensieve begeleiding bij het solliciteren naar een betaalde baan.

Veroniek Janssens – inmiddels adviseur en trainer van de Job Aacademie - deed enkele jaren geleden onderzoek naar de kwaliteit van het (speciaal) onderwijs. “Het viel me op dat veel leerlingen, leerkrachten en ouders zich zorgen maakten over de toekomst. Gaat het jongeren lukken om een baan te krijgen?” Ze ontdekte een Amerikaanse arbeidstrainingmethodiek die helpt bij toeleiding naar de arbeidsmarkt en besloot die methodiek samen met Anita Jille naar Nederland te halen en dat was de start van de Job Academie.

Tips

  • Check bij samenwerking tussen een schoolbestuur en een bedrijf dat de Job Academie wil huisvesten of het bedrijf voldoende verschillende banen heeft. 
  • Check of zowel het schoolbestuur als het bedrijf voldoende tijd en energie in de Job Academie willen steken en de visie delen dat de jongeren potentie hebben.
  • Zorg voor begeleiding bij de introductie, het werken met de methodiek en het lessenpakket. 
  • Zorg voor betrokkenheid van ouders en andere mensen en organisaties die belangrijk zijn voor leerlingen.
  • Manage de verwachtingen voor iedereen: jongeren, ouders en werkgevers
  • Regel subsidie voor de opstartkosten. Als de Job Academie loopt is een bedrag van ongeveer 10.000 euro per leerling nodig. In Rijnmond wordt dat bekostigd uit reguliere middelen. Vanaf acht leerlingen kan daarvan ook jobcoaching bekostigd worden. 

On the job training

Afdelingsassistenten bij medicatiekast
Afdelingsassistenten bij medicatiekast

De eerste Job Academie in regio Rijnmond is in 2016 opgericht door het Franciscus Gasthuis & Vlietland ziekenhuis samen met schoolbestuur Stichting Boor. Het werkt zo: leerlingen worden uit de schoolsetting gehaald en gaan een jaar lang in een bedrijf aan de slag als stagiair. Aan het begin en het eind van de dag krijgen ze les van een leerkracht in werknemersvaardigheden en alle taken die bij hun baan horen. Af en toe zijn er trainingsdagen over zaken die voor alle leerlingen nuttig zijn zoals EHBO. In het leerwerkjaar bouwen de jongeren een portfolio. Bovendien ontwikkelen ze zich op persoonlijk vlak, als werknemer en burger.

Groei als werknemer en persoon

Janssens: “De Job Academie biedt meer dan een werkervaringsplek. Jongeren kunnen solliciteren naar de Job Academie. Als ze na een assessment worden aangenomen, zijn ze stagiair en maken ze een jaar lang deel uit van het bedrijf. Ze lunchen op de stageplek, doen mee met bedrijfsuitjes.” Jille: “Het doel is dat ze de Job Academie afsluiten met een baan. Of bij het bedrijf dat de Job Academie huisvest, of bij een ander bedrijf in de regio”. Janssens vult aan dat het nadrukkelijk niet gaat om jobcarving, leerlingen worden opgeleid voor bestaande reguliere functies. 

Hoge uitstroom

Gitte Nagel is vanaf het begin betrokken bij de Job Academie. Inmiddels zijn er nog vier vestigingen bijgekomen: in een verzorgingshuis, bij twee basisscholen en in de bouw. Nagel is enthousiast: “Driekwart van de leerlingen krijgt direct een betaalde baan, een aantal leerlingen besluit alsnog naar het mbo te gaan. Werkgevers zijn verrast over de potentie van de jongeren. In het ziekenhuis zagen ze bijvoorbeeld in eerste instantie vooral mogelijkheden in de schoonmaak. Maar er blijken veel meer functies binnen hun bereik te liggen, zoals afdelingsassistent.”

Job academie
Job academie

Leren met en van elkaar

Een Job Academie bestaat uit twaalf jongeren die onderling ervaringen kunnen uitwisselen. Ze doen allemaal ander werk en horen ook van elkaar hoe elke baan eruitziet. Dat verruimt hun blik. Nagel vertelt dat ze vorig schooljaar gestart zijn met Job Academie 2.0, waarbij jongeren die al aan de slag zijn eens in de twee weken onder begeleiding van een docent bij elkaar komen. “Je kunt nog zoveel oefenen, maar in je eerste echte baan blijkt de praktijk soms toch lastig. Het is fijn van elkaar te horen dat je daarin niet alleen staat.”

Voordelen voor werkgevers

Naast social return of een verantwoordelijkheid voelen om deze jongeren een kans te geven is personeelstekort bij steeds meer bedrijven een motief om mee te doen. Janssens: “Het opzetten van een Job Academie en het begeleiden van de jongeren kost tijd. Het is dus nooit een snelle oplossing, maar het levert wel gemotiveerde werknemers op.” Volgens Nagel zijn werkgevers blij dat hun personeelsbestand diverser wordt. Deze jongeren hebben andere verhalen na het weekend dan de doorsneewerknemer. 

Coronadip

De beste resultaten boekte de Job Academie in de eerste jaren. Door corona zakte het uitstroompercentage naar 60 procent. Ook plannen voor nieuwe vestigingen binnen en buiten Rijnmond belandden in de koelkast. Nu is daar weer ruimte voor. Jille: “Het zou mooi zijn als er ook in andere regio’s Job Academies starten.”