Demissionair minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat onderzoeken of en hoe wet- en regelgeving kan worden aangepast om te voorkomen dat mensen met een (bijstands)uitkering erop achteruit gaan zodra ze gaan werken naast hun uitkering. Dat schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer in reactie op het rapport ‘Als verrekenen een beperking is’.
Het rapport, dat op 1 maart 2021 verscheen, schetst de problemen met inkomstenverrekening die mensen met een arbeidsbeperking in de Wajong, WIA, WAO of bijstand kunnen ervaren. Onzekerheid over het besteedbaar inkomen komt ook voor bij uitkeringsgerechtigden zonder arbeidsbeperking die naast hun uitkering werken. Dat blijkt onder meer uit het project Simpel Switchen in de Participatieketen.
Werknemersregelingen
Het demissionaire kabinet kan geen fundamentele wijzigingen in de regels voor de verrekening van salaris en uitkering doorvoeren, zegt Koolmees, maar hij start wel nader onderzoek naar de onderliggende regels zodat een nieuw kabinet een beslissing kan nemen. Zo gaat hij met UWV kijken naar de rekenregels in de WAO. Over aanpassingen in de WIA gaat hij in gesprek met de sociale partners. Ook laat hij onderzoeken hoe de administratie van UWV en gemeenten beter op elkaar aan kunnen sluiten.
Polisadministratie
Problemen met verrekenen op grond van de Participatiewet hebben verschillende oorzaken, schrijft de minister. Een daarvan is het feit dat gemeenten afhankelijk zijn van de loonstroken die uitkeringsgerechtigden moeten aanleveren. De minister laat onderzoeken of en hoe wet- en regelgeving kan worden aangepast zodat gemeenten op termijn automatisch kunnen verrekenen op basis van de polisadministratie (een register waarin de meeste Nederlandse inkomstengegevens worden opgeslagen) in plaats van loonstroken.
Participatiewet
Ook laat Koolmees onderzoeken of een aanpassing van het transactiebeginsel in de Participatiewet mogelijk is. Dat beginsel bepaalt dat gemeenten inkomsten zoveel mogelijk moeten toerekenen aan de periode waarop ze betrekking hebben. Tegelijkertijd mogen inkomsten alleen worden verrekend als die ook echt zijn ontvangen. Daardoor gaan sommige mensen met een bijstandsuitkering er (op maandbasis) op achteruit gaan zodra ze deeltijd gaan werken naast hun uitkering.
Verder wil de minister verkennen hoe gemeenten mensen die (gaan) werken en aanvullende bijstand ontvangen kunnen ondersteunen bij het voorkomen van problematische schommelingen in het inkomen door het inrichten van een bufferbudget.
Verdere acties
Om mensen (nog meer) te ondersteunen om de stap naar werk te zetten zijn al de nodige acties in gang gezet, schrijft de minister, zoals het project Simpel Switchen, Breed Offensief en de Wet vereenvoudiging Wajong. Ook geeft hij aan samen met UWV te gaan kijken naar welke tools en inzichten van Simpel Switchen ook voor UWV bruikbaar zijn.