Rode loper
“Eind 2015 zijn we aan de slag gegaan met het idee om álle jongeren te bereiken en extra aandacht te besteden aan de ‘onzichtbare’ groep die geen uitkering ontvangt en niet bekend is bij de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC)”, vertelt Bevers. “Vaak wordt gedacht dat je er met een mbo-2 of havodiploma wel komt, maar wij zien veel jongeren met een startkwalificatie voorbijkomen die het toch niet redden. Omdat ze een burn-out hebben, verslaafd zijn of dakloos zijn. Of omdat ze simpelweg niet weten hoe ze moeten solliciteren of waar te beginnen met het zoeken naar een baan. We besloten jongeren actief te benaderen en de rode loper uit te rollen, als uitnodiging om zélf naar ons te komen.”
Toffe content
Het programma was ook een antwoord op een situatie waarin wel werkende instrumenten werden ingezet, maar samenhang en aansluiting ontbraken door een versnipperde, lokale aanpak. Bevers: “Jongeren verdwenen vaak van de radar of kwamen niet op de goede plek terecht. In onze beleving werd het thema ook teveel als een probleem gezien waar je vooral over moest praten, terwijl het best leuk, grappig en sexy mag zijn, zeker gezien de doelgroep. We hebben daarom geïnvesteerd in de offline en online-communicatie voor en door jongeren, in de vorm van positieve boodschappen, grappige filmpjes, persoonlijke verhalen en andere toffe content. Alle communicatie is in handen van ons eigen reclamebureau ‘Buro Werktuig’ wat zorgt voor die soms dwarse, anders-dan-andere twist.”
Van startersbeurs naar ontwikkelbaan
Ook typisch aan de Midden-Brabantse aanpak zijn de interventies waarmee geprobeerd wordt aan te sluiten op de behoefte, belevingswereld en het niveau van zelfredzaamheid van de jongeren. Bevers: “In 2015 is, op regionaal niveau, de startersbeurs opgezet. Die was een tijdje succesvol, maar toch wilden we wat anders, iets waarin de jongeren-skills meer centraal stonden, met een andere vergoedingenstructuur. Daarop zijn we gestart met de ontwikkelbanen, waarbij jongeren 24-28 uur per week onder begeleiding aan de slag gaan om werkervaring op te doen. Jongeren en bedrijven vinden elkaar via ‘harde elementen’ op het CV, maar juist ook door de matchen op ‘soft skills’. Via een handige digitale tool kunnen jongeren zelf hun vaardigheden in beeld brengen en aan werkgevers presenteren. Netto ontvangen jongeren 700 euro per maand, waarvan de werkgever 400 euro terugkrijgt. Ingewikkelder is het niet. Bedrijven zijn pertinent niet verplicht om jongeren vervolgens in dienst te nemen, al zien we wél dat het veel gebeurt. Ook vragen steeds meer werkgevers ons rechtstreeks naar beschikbare jongeren en zien we dat een groeiend aantal bedrijven betaald wil adverteren via onze eigen Facebook- en Instagramaccounts.”
Ervaringsexpert
Iemand die dankzij Jongerenpunt Midden-Brabant werk vond, is Emmie van Gestel. “Ik had een mbo-studie Social Work gedaan, een hbo-opleiding HRM afgerond, dus best wat kwaliteiten. Toch vond ik niet meteen iets dat écht bij me paste, ook door mijn gebrek aan werkervaring. Ik ben toen maar in de horeca gaan werken om bezig te blijven en niet afhankelijk te zijn van een uitkering.“
Emmie wilde dolgraag een ‘baan op niveau’ en besloot op aanraden van haar zus aan te kloppen bij het Jongerenpunt. “Hier vond ik precies wat ik zocht. Samen met mijn jongerenregisseur keek ik hoe ik mezelf beter kon presenteren, netwerkgesprekken moest voeren. Het was fijn om op gezette tijden met iemand te praten die me tips gaf en hielp het overzicht te bewaren. Na vier maanden vroeg een van de jongerenregisseurs of haar baan - ze ging met zwangerschapsverlof - niets voor mij was. Ik had de juiste opleiding, was bovendien ervaringsexpert. Ik solliciteerde, werd in april 2019 aangenomen en werk er nog steeds, met veel plezier.”
Structureel karakter
Ruim zes jaar hard doorwerken in het gebied van ‘Tilburg tot Waalwijk, en alles daartussenin’ heeft ertoe geleid dat 98% van alle deelnemende jongeren binnen vier maanden is geplaatst of passende ondersteuning heeft gekregen, veelal richting werk of een toeleidingstraject naar werk. Bevers: “Het programma is tussentijds een paar keer verlengd. Idee is om het structureel te maken door het terug te brengen naar de gemeenten. De grootste uitdaging zal zijn om een aanpak die succes had, juist omdat-ie niet ambtelijk was, in te bedden in een ambtelijke organisatie, mét behoud van kwaliteit.”
En daar wordt hard aan gewerkt, vertelt Van Gestel: “Sinds januari 2021 werken mijn collega’s en ik onder het label van het Jongerenpunt voor de gemeente Tilburg. Dat was wennen, omdat we voor mijn gevoel toch een stukje van onze vrijheid moesten inleveren toen we onderdeel werden van een groter geheel. Maar we kunnen nog steeds kiezen uit een ruim aanbod aan activiteiten en interventies. Of het nu gaat om een paar sessies of een volledig traject: de jongeren mogen zélf blijven meebeslissen over wat ze denken nodig te hebben om hun leven een positieve wending te geven. Daarin is niets veranderd en schuilt misschien wel onze grootste kracht.”
Hamburgers flippen
Ook Bevers, die intussen door andere regio’s is benaderd om de jeugdwerkloosheidsaanpak van wat extra peper te voorzien, is trots op wat de afgelopen periode in Midden-Brabant voor elkaar is gebokst. “Vaak denken we dat een jongere ‘even geen baantje heeft’, maar wat we vergeten is dat iemand in zo’n situatie niet kan wonen waar hij wil, vrienden kwijtraakt of geen gezin kan vormen. Laatst had ik een overleg waar ook een junior-beleidsmedewerker van de gemeente Tilburg bij zat. Bleek dat hij zich twee jaar ervoor had gemeld bij het Jongerenpunt. We helpen levens te veranderen. Al moeten we ervoor waken dat we gemakkelijker gaan denken over het plaatsen van jongeren, nu de economie aantrekt. Mogen we onder het mom van ‘werk is werk’ tevreden zijn als een hbo’er burgers staat te flippen bij de Mac en zo de plaats inneemt van iemand met een mbo-2 Horeca opleiding voor wie dit een gouden baan is? Of kiezen we voor perspectief en het benutten van talent? In mijn beleving moet de overheid inzetten op een ‘human capital’ agenda en strategischer nadenken over de arbeidsreserve, in plaats van jongeren koste wat kost uit de uitkering te houden.”