Overslaan en naar de inhoud gaan

Ervaren docenten begeleiden kwetsbare jongeren in West-Friesland één-op-één naar MBO Praktijkverklaring

Gepubliceerd op 06 oktober 2021

In Noord-Holland Noord loopt een pilot om twintig oud-leerlingen uit het VSO/Pro-onderwijs en andere kwetsbare jongeren in West-Friesland te begeleiden naar een MBO Praktijkverklaring. Sleutel tot succes is extra nazorg op de werkplek door twee ervaren docenten. Zij (her)kennen de doelgroep als geen ander en spreken bovendien de vaktaal van de leermeesters. De pilot ‘MBO Praktijkleren op Maat’ is opgezet door het RPA Noord-Holland Noord, Stichting Trigoon, Zowh@t arbeidsparticipatie, het Horizon College (mbo) en het Clusius College (aoc).

De arbeidsmarktregio Noord-Holland Noord heeft een naam hoog te houden waar het gaat om het (terug)leiden van oud-leerlingen VSO-Pro naar werk, vertelt Peer Scheepers, namens de Stichting Trigoon coördinator arbeidsparticipatie bij Zowh@t. Deze organisatie is verantwoordelijk voor de arbeidstoeleiding vanuit VSO- en Pro-onderwijs in de regio West-Friesland. “In 2014 hebben we, op kosten van de gemeente, een eerste ‘terug-naar-werk-pilot’ gehouden. Die was succesvol, omdat oud-leerlingen werkervaring, dus arbeidsvermogen en werknemersvaardigheden hadden.” 

Tips en ervaringen

  • Begin klein, maak het niet meteen te groot om ‘ruis’ te voorkomen.
  • Houd het simpel en denk vanuit wat de leerling wil.
  • Laat een ervaren en voor de doelgroep bekende VSO-Pro-docenten extra nazorg bieden.
  • Mik op regionale financiering om ook jongeren van niet VSO- en Pro-scholen te bedienen en omzeil daarmee het ‘probleem’ van geoormerkt geld.
  • Blijf de doelgroep volgen, ook als ze eenmaal een baan hebben gevonden.

Veel daadwerkelijke uitstroom

Door invoering van de Wmo en de Participatiewet werd in 2015 de gemeente verantwoordelijk voor doelgroepen die de samenwerkende ketenpartners binnen Zowh@t veel beter kenden. Scheepers: “Sindsdien draaien we voor de in WerkSaam verenigde zeven West-Friese gemeenten jaarlijks zo’n tachtig trajecten met zeer kwetsbare jongeren, onder wie oud-VSO en Pro-leerlingen. We doen het goed, als je kijkt naar uitstroomprognoses en daadwerkelijke uitstroom. Ook met de VSO-Pro-groep. Maar het kan altijd beter.”

Vakinhoudelijk bijspijkeren 

Dat vindt ook senior adviseur Werkgeversdiensten bij Werkgevers Servicepunt Noord-Holland Noord Ronald van Ammers. Van Ammers is gedetacheerd bij het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid (RPA) in het kader van ‘Perspectief op Werk’ en daarmee een goede bekende van Peer, dus het VSO- en Pro-onderwijs. “Peer vroeg mij of ik met mijn kennis van bestedingsgelden en subsidiepotjes wilde meedenken over het generen van financiering om het praktijkleren voor de VSO- en Pro-doelgroep een impuls te geven. We zijn gaan filosoferen over een pilot ‘MBO Praktijkleren op Maat’ met als insteek om oud-leerlingen VSO-Pro in West-Friesland een erkende MBO Praktijkverklaring te laten halen, in combinatie met één-op-één begeleiding op de werkvloer. Door ze vakinhoudelijk bij te spijkeren, maak je ze waardevoller voor het bedrijf. Ook bied je ze meer kansen in aanloop naar een Praktijkcertificaat of misschien wel een regulier BBL-traject.”

Extra nazorg op de werkvloer helpt

Het halen van een MBO Praktijkverklaring is hard werken voor ‘zijn’ doelgroep en allesbehalve vanzelfsprekend, weet Scheepers: “VSO/Pro-leerlingen hebben door leerbeperkingen en gedragsproblemen vaak moeite met plannen en structureren. Leermeesters zijn - en nu chargeer ik - al blij als hun nieuwe werknemers elke dag komen opdagen. Wat volgens ons helpt, is extra nazorg op de werkvloer, van leerling én leermeester. En daarin spelen in onze pilot twee docenten een belangrijke rol. Beiden geven mbo-entreeonderwijs op de praktijkschool, zijn dus thuis in de mbo-systematiek. Ook herkennen en kennen ze het gedrag en de beperkingen, maar ook de sterke kanten van ‘hun’ jongeren.” 

Werkgever én werknemer geholpen 

Door hun vakinhoudelijke kennis weten de docenten óók hoe ze zich moeten verhouden tot de leermeesters. Scheepers: “Leermeesters worden liefst aangesproken op hun eigen kwaliteiten en vinden het leuk om soms de diepte in te gaan. Daar worden ze enthousiast van, ook naar leerlingen toe, wat motiverend werkt en zorgt voor een positievere flow. Ik ken leermeesters die gefrustreerd raken door het trage leertempo en de gebrekkige informatieverwerking van VSO/Pro-leerlingen. En dat ‘falen’ betrekken ze soms ook nog eens ten onrechte op zichzelf. Wij hopen in onze pilot deze problemen te ondervangen, ook door te laten zien dat bepaald gedrag er nu eenmaal bij hoort. Daarin schuilt meteen de kracht van ons project: werkgever én werknemer zijn erbij geholpen.” 

Ervaringen en mogelijkheden delen 

De in september 2021 gestarte pilot begint aanvankelijk met twintig ‘gemotiveerde en leerbare’ deelnemers uit West-Friesland. Scheepers: “Die keuze voor West-Friesland is heel bewust. De ketensamenwerking is hier al jaren verankerd, de mogelijkheden liggen binnen handbereik; een goede basis om iets moois neer te zetten.” Van Ammers: “We willen uiteindelijk ervaringen en mogelijkheden delen in de Kenniskring Kwetsbare Jongeren Noord-Holland Noord van het RPA en het Stagecoördinatoren overleg VSO-Pro, zodat ook andere collega’s in de regio meer en andere kwetsbare jongeren kunnen gaan bedienen.”

Droom waarmaken 

Voor Scheepers en Van Ammers is duidelijk dat VSO/Pro-scholen op meerdere manieren geholpen kunnen zijn bij het initiatief. Scheepers: “VSO/Pro-scholen hebben hun ketenpartners nodig om over schoolgrenzen heen te kijken, maar daarbij moeten we ook de leeftijdsgrenzen niet vergeten. Voor oud-VSO/Pro-leerlingen stopt een traject niet bij het vinden van een baantje. Zij blijven moeite houden met leren, vaak ook met lezen, als ze ouder worden. Normaal is het halen van een praktijkverklaring, certificaat of diploma meestal een brug te ver. Door de pilot wordt die brug een droom die ze ook nog eens kunnen waarmaken.” Van Ammers: “En daarin gaan de docenten een belangrijke rol spelen. Want wat is nu leuker voor een oud-leerling dan dat er geregeld iemand langskomt die jou persoonlijk kent, belangstelling toont én laat merken dat je trots mag zijn op wat je allemaal doet en wél kan?”