Scholingsfonds in Twente en Achterhoek voorziet duidelijk in een behoefte

Gepubliceerd op 04 september 2023

Financiering blijft wel een uitdaging

Dankzij een bijdrage uit de regionale scholingsfondsen hebben bijna 3.500 Twentenaren en Achterhoekers een opleiding kunnen volgen. De fondsen voorzien in een behoefte, vooral bij mensen die normaal de stap naar om- of bijscholing niet zo makkelijk zouden zetten. Financiering blijft een uitdaging.

‘Een regionaal scholingsfonds helpt mensen op weg of geeft ze een – financieel – steuntje in de rug met een scholingscheque of -voucher’, vertelt adviseur Bert Otten. De fondsen voorzien daarmee volgens hem in een grote behoefte. Het Twents Fonds voor Vakmanschap heeft al veel mensen in arbeidsmarktregio Twente geholpen. In buurregio Achterhoek doet het Achterhoeks Talentenfonds Opijver hetzelfde. ‘Er is een scholingskloof’ zegt Otten. ‘Hoogopgeleiden maken relatief veel gebruik van mogelijkheden voor om- en bijscholing. Terwijl heel veel mensen die dat hard nodig hebben niet in staat zijn om die stap te zetten. Financiële hulp maakt dat makkelijker.'

Een zonnepaneleninstallateur staat voor een zonnepanelenveld.
Deze Twentenaar kon zich met IKBINDR omscholen tot zonnepaneleninstallateur.

‘Waarde zit hem vaak in het gesprek’

Dat de scholingsfondsen in een behoefte voorzien, is volgens Otten onder meer te zien aan het aantal aanmeldingen: 9.300 in totaal sinds de start in 2019. Het grootste deel daarvan (61% in de Achterhoek) doet een aanvraag voor begeleiding van werk naar werk. ‘Maar de regeling is onafhankelijk van je situatie’, vertelt hij.

Van de 7.000 aanvragen heeft het Twents Fonds voor Vakmanschap 2.500 cheques of vouchers toegekend. Maar ook als je wordt afgewezen, kan een aanvraag van waarde zijn, zegt Otten. ‘We voeren met iedereen een loopbaangesprek en vaak zit juist daarin de waarde. Ik zie dat het mensen aan het denken zet en inzichten geeft.’

Het Achterhoeks Talentenfonds Opijver heeft tot nu toe 958 van de 2.300 aanvragen toegekend. ‘We hopen binnenkort de duizendste cheque uit te reiken’ zegt Mirjan Geerdink, adviseur Leren&Werken.

2 Teamleden Leerwerkloket promoten het Achterhoeks talentenfonds Opijver op een beurs.
Teamleden Leerwerkloket promoten het Achterhoeks talentenfonds Opijver.

Dubbel doel

De scholingsfondsen hebben 2 doelen: de mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt aanpakken en een impuls geven aan een leven lang ontwikkelen van de beroepsbevolking in de regio. De focus lag aanvankelijk vooral op de opleidingsniveaus tot en met mbo 4, om een impuls te geven aan vakmanschap en praktische beroepen, en de scholingskloof wat te dichten. Nu is de scope wat ruimer en komt in principe iedereen in aanmerking die zich wil laten om- of bijscholen maar geen recht heeft op een voorliggende voorziening.

Opijver heeft als doelstelling dat minimaal 35% van de vouchers wordt toegekend aan 45-plussers en minimaal 20% aan deelnemers op mbo niveau 3 of lager. ‘Als de score achterblijft zetten we extra activiteiten in om deze doelgroepen actief op te zoeken’, zegt Henk Korten, manager van Opijver. Extra zichtbaarheid in onder meer bibliotheken, voedselbanken, buurtwerk en bij Vluchtelingenwerk heeft het aandeel mbo 3 of lager opgekrikt tot 22%. ‘Met name door zichtbaar te zijn op plekken waar mensen komen die minder digitaal vaardig zijn.’

’Retro-innovatie’

Bert Otten spreekt van retro-innovatie. ‘In feite vernieuwen we met iets wat in het verleden al mooie resultaten opleverde. Ruimte voor een persoonlijk gesprek heeft voor veel mensen grote meerwaarde ten opzichte van een aanvraag via een website.’ Maar, benadrukt hij, ‘het moet wel een inhoudelijk gesprek worden en geen folderloket. Anders kun je het net zo goed digitaal afhandelen.’

Dat wil overigens niet zeggen dat ze niet online actief zijn. De campagne IKBINDR van het Twents Fonds voor Vakmanschap op LinkedIn, Facebook en Twitter valt erg op. ‘We zoeken mensen op in sportkantines en op bijeenkomsten waar veel jongeren komen, maar de meeste mensen kennen ons toch vooral van sociale media’, aldus Otten.

Tips en ervaringen

  • Communicatie, met een goed communicatieplan, is van wezenlijk belang. Alle inwoners moeten het fonds kunnen vinden. Dat werkt goed met een fris, onafhankelijk imago.
  • Het team moet kloppen. Zorg voor gedreven mensen die een stapje extra willen zetten. Bespreek elke twijfel met elkaar.
  • Zorg voor een duidelijke samenwerkingsovereenkomst tussen alle betrokken partijen, waarin ook is vastgelegd welke partijen financieel verantwoordelijk zijn. Spreek af wie de rol van penvoerder heeft.
  • Stel een heldere communicatie- en overlegstructuur op en bepaal aan wie verantwoording wordt afgelegd. Licht de voortgang (resultaten en financiën) toe in een heldere periodieke rapportage.
  • Bepaal vooraf de criteria die bepalen wanneer een project succesvol is. Stel heldere en meetbare doelstellingen.
  • Het aanboren van externe financieringsbronnen is van eminent belang.
  • Draagvlak organiseren onder partijen in de regio? Bel Henk Korten voor advies!
  • Deel de successen, zowel in- als extern.

Samenwerking en financial engineering

Om een regionaal scholingsfonds tot een succes te maken, is samenwerking tussen werkgevers, vakbonden, gemeenten, UWV en onderwijs nodig. In de regio Achterhoek hebben deze partijen een meerjarenplan en -strategie afgesproken en speerpunten benoemd. Nieuwe initiatieven worden hieraan getoetst. ‘Voor de opzet van Opijver was het draagvlak maximaal’, zegt Korten.

Wel blijft de financiering een uitdaging. ‘Het vergt enorm veel creativiteit’, zegt Otten. ‘We doen continu aan financial engineering, waarbij we allerlei financieringsbronnen aan elkaar verbinden. Het is tot nu toe altijd gelukt, maar er gaat erg veel tijd en energie zitten in het steeds zoeken naar nieuwe oplossingen. Het is heel jammer dat er geen structurele financiering vanuit het Rijk is.’ De lobby daarvoor is in volle gang, ook vanuit andere regio’s.