Proefplaatsing

Wat houdt proefplaatsing in?

Proefplaatsing is een landelijk re-integratie-instrument dat door UWV en gemeenten wordt aangeboden. Hiermee kunnen uitkeringsgerechtigden hun kans op werk vergroten. Het uitgangspunt is dat iemand enkele maanden met behoud van uitkering bij een werkgever werkt, met de intentie dat daarna een dienstverband volgt.

Het instrument is bedoeld voor mensen die uitzicht op een baan hebben, maar bij wie de werkgever twijfelt of ze geschikt zijn voor de functie. Zij kunnen zo ervaring opdoen en bewijzen dat ze het werk aankunnen.

De proefplaats is per 1 juli 2023 opgenomen als begrip in de Participatiewet. De definitie is: ‘het verrichten van onbeloonde werkzaamheden bij een werkgever voor een beperkte duur gericht op arbeidsinschakeling bij die werkgever’.

Wat zijn de doelgroepen?

Via de gemeente is proefplaatsing mogelijk voor mensen die onder de Participatiewet vallen: mensen met een bijstands-, IOAZ- of IAOW-uitkering. Dit geldt voor alle leeftijdscategorieën, dus van 16 tot 67 jaar.

Proefplaatsing die via UWV loopt, is bedoeld voor werknemers met een van deze uitkeringen:

• WAO-uitkering;
• WIA-uitkering (WGA);
• WAZ-uitkering;
• Wajong-uitkering (met arbeidsvermogen);
• Ziektewet-uitkering;
• WW-uitkering;
• IOW-uitkering.

Ook is er een tijdelijke regeling voor mensen met een IVA-uitkering en mensen met Wajong zonder arbeidsvermogen. De werkgever kan voor zo’n werknemer een proefplaats aanvragen sinds april 2023. Een aanvraag is mogelijk tot en met 31 oktober 2026. De regeling loopt tot en met 21 april 2028.

Wat zijn de kenmerken van een proefplaats?

Er zijn drie belangrijke kenmerken wat betreft beloning en duur:

• De werknemer werkt op proef met behoud van uitkering. De werkgever hoeft geen salaris te betalen.
• De proefplaats duurt in principe twee maanden, korter mag ook.
• De proefplaats kan worden verlengd tot maximaal zes maanden. Dit is mogelijk als na twee maanden nog niet duidelijk is welke werkzaamheden de werknemer kan verrichten en welke begeleiding of aanpassingen hierbij eventueel nodig zijn.

Voor potentiële werknemers met een arbeidsbeperking is het mogelijk om tijdens de periode van de proefplaatsing de loonwaarde te meten. Ook kan jobcoaching worden ingezet.

Wat zijn de voorwaarden van een proefplaats?

UWV stelt verschillende voorwaarden aan een proefplaats. Zo mag de werknemer niet eerder bij de werkgever hebben gewerkt. Hierop zijn twee uitzonderingen: de werknemer werkte eerder bij de werkgever maar in een andere functie of de werknemer werkte in dezelfde functie voordat die ziek werd. In het laatste geval is proefplaatsing bedoeld om te bepalen of de werknemer nog geschikt is voor de functie. Een andere voorwaarde is dat de werkgever van plan is om de werknemer na de proefplaatsing een dienstverband van minimaal zes maanden aan te bieden.

Gemeenten hanteren voorwaarden die tamelijk vergelijkbaar zijn. Zo geldt dat de werknemer het werk dat die met behoud van uitkering doet, niet eerder bij de werkgever (of de rechtsvoorganger) verrichtte. Ook mag zijn werk er niet toe leiden dat betaald werk wordt verdrongen.

Een andere voorwaarde is dat de werkgever van plan is om de werknemer in aansluiting op de proefperiode in dienst te nemen. Dit gebeurt voor een minimaal aantal maanden en zonder verdere proeftijd. Is dat niet het plan? Dan moet de proefplaats bijdragen aan het opdoen van relevante werkervaring en de kans op betaald werk voor de werknemer vergroten.

De voorwaarden van de gemeente staan sinds 1 juli 2023 in de (re-integratie)verordening. De gemeente kan naast algemene ook specifieke voorwaarden opnemen. Gemeente, werknemer en werkgever sluiten een schriftelijke overeenkomst over de proefplaats af. Hierin kunnen afspraken worden vastgelegd over onder meer het doel van de proefplaatsing, de begeleiding op de werkplek, de acties voor arbeidsontwikkeling en de onkostenvergoedingen door de werkgever.

Hoe verloopt de aanvraag voor een proefplaatsing?

De werknemer die een uitkering van UWV ontvangt, vraagt de proefplaatsing samen met de werkgever aan. Dat kan met een digitaal aanvraagformulier proefplaatsing. 

UWV beoordeelt of proefplaatsing kan worden ingezet en voor hoelang. Er wordt gekeken naar de persoonlijke situatie van de werknemer en zijn geschiktheid voor de functie. Meestal volgt de beslissing binnen twee weken na de aanvraag.
Voor mensen met een uitkering op basis van de Participatiewet kan de aanvraagprocedure voor een proefplaats verschillen per arbeidsmarktregio.

Meer weten?

Je vindt een toelichting op de site van UWV. Lees hier meer over de inzet van proefplaatsing voor mensen die tot de doelgroep van de Participatiewet behoren.