Samen matchen doe je met koffie

Vooroordelen leiden een hardnekkig bestaan. Dat is jammer, want die belemmeren een potentieel vruchtbare samenwerking om meer mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te helpen. Uitzendorganisaties hebben hun sterke kanten, publieke partijen hebben weer andere sterke punten. 

Hoe overwin je de vooroordelen?

Hoe kom je nu van die vooroordelen af en krijg je die samenwerking werkend? Die vraag stond centraal op het grote ‘Werk Voor(oor)delen Event’ dat de brancheorganisaties van het uitzendbureaus ABU en NBBU, de beroepsvereniging van klantmanagers SAM en de Programmaraad Regionale Arbeidsmarkt organiseerden op 24 februari 2022. Online nog steeds, zij het dat de organisatoren wel fysiek bijeenkwamen in de grote zaal van het Divosa-gebouw in Utrecht. Onder hen de dagvoorzitter Pearl Hartgers die voor de camera Jacqueline Mooiman en Nick van Bruggen interviewt, beiden gepokt en gemazeld in de samenwerking tussen publieke en private partijen.

Jacqueline werkt al twintig jaar in leidinggevende functies waarbij het plaatsen van mensen op passende opdrachten centraal stond, ze detacheerde professionals binnen de overheid, was projectmanager bij verschillende werkgeversservicepunten in het land en adviseerde landelijk werkgevers over inclusiviteit met als doel meer plaatsingen te realiseren. 

Nick is eigenaar van NXPD Werken uit Heerde, een uitzendbureau dat is gespecialiseerd in werken en opleiden in de Bouw & Infra en Techniek & Industrie. Nick heeft een enorm netwerk in vooral het oosten van het land. 

Jouw grootste aanname

“Nick, wat was jouw grootste aanname?”, vraagt Pearl, zorgvuldig het woord ‘vooroordeel’ vermijdend. “Dat het contact met publieke partijen traag en moeizaam zou verlopen”, antwoordt Nick in alle eerlijkheid. Maar in de praktijk bleek, dat als je elkaar beter leert kennen, de samenwerking steeds beter verloopt. Met één iemand van UWV heb ik al zeventien jaar contact. We kunnen met elkaar lezen en schrijven. Naarmate je over en weer beter weet wat de verwachtingen zijn, kun je steeds beter schakelen.”

Pearl ziet hierin al een eerste tip, een tip die gedurende middag in verschillende gedaanten nog veel vaker terugkomt: ‘Investeer in de relatie!”

Lijst van vooroordelen over en weer

Voorafgaand aan het grote event is deelnemers gevraagd op een website vooroordelen te noemen die zij zien in de samenwerking tussen private en publieke partijen. Pearl pakt de meest genoemde eruit. ‘Publieke partijen verwijten uitzenders dat ze alleen meedoen vanwege het financieel gewin, niet vanuit maatschappelijk belang.’

Klopt dat ook?, vraagt ze aan Nick. “Ja, het geld moet verdiend worden want er is niemand die ons financiert”, erkent Nick. “Maar nu met de krappe arbeidsmarkt in vooral de bouw en de technische beroepen zie je dat er wel mogelijkheden komen om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt toch te helpen dichter bij een baan te komen.”

Te veel focus op het proces

Anderzijds zou de publieke sector zich te veel richten op het proces en te weinig op het resultaat. Jacqueline wil daar wel wat over zeggen. “Het klopt deels. We zitten inderdaad meer vast aan wet- en regelgeving dan een private partij. Maar dat wil niet zeggen dat we niet gaan voor resultaat. Dat gaat alleen minder snel omdat we te maken hebben met een veel complexere populatie dan het gemiddelde uitzendbureau.”

Verschillende deelnemers vertellen in de zoom en in de chat dat ze er in hun regio frequent overleg is tussen publieke en private partijen om te bespreken wat er in de voorafgaande periode goed is gegaan en wat beter kan. Ook Nick van NXPD heeft eens in het kwartaal overleg met UWV en gemeenten waarin hij bespreekt waarom het bij de ene kandidaat wel en de ander niet is gelukt. 

Uit dat overleg blijkt dat focus op vacatures waarvoor je meerdere kandidaten kunt aanleveren het beste werkt. Als het gaat om een heel specifieke vacature, is de kans op succes veel kleiner. Dankzij het overleg werd het publieke partijen ook duidelijk dat in er in de bouw eigenlijk geen parttimefuncties zijn en het dus geen zin heeft parttime-kandidaten aan te leveren. 

Plaatsingen centraal stellen

“Je moet in de samenwerking de plaatsing centraal stellen”, zegt Nick. “Dat geeft een andere dynamiek. Bijvoorbeeld gemeenten hebben vaak contact met één bedrijf. Is er geen klik, dan staan ze met lege handen. Wij als uitzender hebben contact met een heel netwerk van bedrijven. Is er geen klik, dan is het voor ons veel makkelijker het elders te proberen.”

Een van de uitzenders die deelneemt aan het ‘grote event’ wijst op het hardnekkig gerucht dat publieken niet zo hard lopen omdat ze hun baan verliezen zodra de bakken leeg zijn. Zit daar een kern van waarheid in?

“Dat klopt echt niet”, antwoordt Jacqueline resoluut. “Als je ziet dat de regionale mobiliteitsteams nu aan de slag gaan met programma’s om iedereen een kans te bieden, blijft er echt voldoende werk over.”

‘Schaap met de 5 poten’

We nemen nog een aanname bij de kop. ‘Werkgevers zijn altijd op zoek naar het schaap met de vijf poten’, valt bij gemeenten en UWV te beluisteren. Die opmerking wordt wel herkend, maar het mag geen belemmering zijn. Je zult in gesprek moeten met de werkgever om zijn verwachtingen bij te stellen. Jacqueline gaat in zo’n geval ook met de werkgever praten. “Misschien ontbreken er wat skills, maar kunnen wij helpen om die aan te leren”. Nick: “Die gesprekken lukken in de huidige arbeidsmarkt steeds beter. Werkgevers zoeken steeds meer naar intrinsieke motivatie.” 

Hoe kun je achterhalen of die motivatie er is?, vraagt Pearl zich af. Jacqueline begeleidt de kandidaten en ziet dan of iemand echt wil of niet. Nick pakt het pragmatisch aan en zegt vaak tegen een klantmanager: laat de kandidaat mij maar even bellen. “Belt de kandidaat me inderdaad, dan weet ik dat hij graag wil.”

Samen

‘Samen’ blijkt toch wel het toverwoord deze middag. Zo suggereert Jacqueline om werkgevers samen te benaderen. Je hebt dan dezelfde informatie en ieder kan zijn eigen expertise inbrengen. In Zeeland doen ze dit al, vertelt een deelnemer. “Heeft iemand een ingang bij een bedrijf, dan neemt hij zijn collega mee. De samenwerking wordt daardoor steeds hechter en beter en er komt meer beweging.”

Een uitzender vertelt over hun ervaring met het samen bezoeken van werkgevers in Eindhoven. Het bedrijf trekt daar samen op met een organisatie voor dak- en thuislozen. “Die hebben een eigen netwerk van bedrijven maar vragen ons mee vanwege onze specifieke expertise.”

Pearl wil nog wat weten van Nick. Want een bekende klacht is dat klantmanagers zo vaak van functie wisselen en het contact weer verloren gaat. Dat klopt, aldus Nick. “Maar dan ga ik toch maar weer langs voor een kopje koffie en een nieuwe kennismaking.”

Direct bellen vanuit het gesprek

Nog maar een: ‘Gemeenten kennen hun klanten niet’. Jacqueline kan zich wel wat voorstellen bij die opmerking als het gaat om grote gemeenten met grote bestanden. Maar over het algemeen kennen de klantmanagers hun kandidaten wel. Nick heeft er geen last van. “In het oosten hebben we korte lijnen met elkaar. Er is iemand van de gemeente Zwolle die me soms direct vanuit een gesprek met een kandidaat belt ‘Ik heb iemand voor je!’.”

Dan het laaghangend fruit, het grootste verwijt aan de uitzendbureaus. Ze pikken de makkelijk bemiddelbaren eruit en laten de complexere gevallen aan de publieke sector, zo heet het. Hier blijkt dat veel uitzendbureaus er inmiddels toch echt anders in staan. “Iemand die bij ons werkt is onze werknemer”, aldus Nick. “Als bijvoorbeeld blijkt dat iemand schulden heeft, gaan we hierover om tafel.” Sommige uitzendorganisaties volgen een kandidaat nog minimaal zes maanden na plaatsing. 

De relatie is in ontwikkeling

Wat dat betreft is er wel sprake van een ontwikkeling, aldus Jacqueline. Zo kijken uitzenders steeds beter naar de doelgroep van de gemeenten en UWV en daar aparte afdelingen voor opzetten. En er zijn steeds meer inhouse-constructies waarbij een uitzendbureau ook een plekje heeft in het WSP, zoals in het Westland en Drechtsteden. 

Voorheen zagen publieke partijen uitzendbureaus als tweederangs, als surrogaat voor echte werkgevers, vertelt Nick. Maar inmiddels is dat helemaal veranderd en zien ze ook dat uitzenders toegang hebben tot een heel netwerk van werkgevers, wat steeds vaker resulteert in duurzame plaatsingen. 

Veel regionale mobiliteitsteams zijn nog steeds onbekend met de mogelijkheden van de uitzendbureaus, valt er van verschillende kanten te beluisteren. Ook weten uitzenders de WSP’s niet altijd te vinden. Ze weten bijvoorbeeld niet dat alle gegevens zijn te vinden op www.werkgeverservicepunten.nl. We zouden events moeten organiseren om dit beter te krijgen, oppert een deelnemer. Het idee van ‘open dagen’ wordt alom als kansrijk gezien en op sommige plekken al georganiseerd.

Open house

Is er misschien een iemand die zijn organisatie wil openstellen voor een bedrijfsbezoek?, reageert Pearl meteen. Ja hoor, die zijn er: vrijwel alle aanwezige uitzendbureaus laten via de chat weten dat ze graag een vervolg-event organiseren. Ook een aantal arbeidsmarktregio’s stelt zich beschikbaar. Wordt vervolgd.

“Gelukkig is het thuiswerken voorbij en kunnen we weer bij elkaar op de koffie”, merkt Pearl op. “Het was een vruchtbaar en verhelderend event. De ideale publiek-private samenwerking is weer een stapje dichterbij.”

V.l.n.r. Jacqueline Mooiman, Pearl Hartgers en Nick van Bruggen