Overslaan en naar de inhoud gaan

Groeien in het groen: Pantar en Vonk bieden individuele leertrajecten bij beschut werk

Gepubliceerd op 23 februari 2023

Leren en ontwikkelen is ook voor mensen die beschut werken van belang. Maar dat leren moet dan ook beschut gebeuren. Sociaal werkbedrijf Pantar sloot daarvoor aan bij een programma voor praktijkleren van onderwijsinstelling Vonk in de Kas van Pantar, waar kamerplanten worden opgekweekt.

Pantar-medewerker Jerry houdt met een vrolijk gezicht 3 planten in hangpotten vast in een kas.
Pantar-medewerke Jerry in de kas

Niet zelf het wiel uitvinden

Sinds de Participatiewet moet ook beschut werk zoveel mogelijk bij gewone werkgevers gebeuren. Bijvoorbeeld door medewerkers te detacheren, met gespecialiseerde begeleiding. Dat vraagt om leertrajecten op maat. Een BBL-opleiding is niet voor iedereen geschikt. Want bij zo’n beroepsbegeleidende leerweg moet  je 1 dag per week naar school. Praktijkleren is een manier om onderwijs precies af te stemmen op iemands mogelijkheden en leervraag. Bij Pantar dachten ze na hoe ze zoiets konden opzetten, maar Stijn Bos, projectleider bij Pantar, stelde voor om aan te sluiten bij een lopende pilot bij Vonk.

Individuele leervraag

Grosman werkte mee aan de pilot praktijkleren en deed dat voor 5 participatiebedrijven in Noord-Holland. Het bleek lastig om de praktijkleertrajecten onder de motorkap van het mbo te organiseren. ‘Lesgeven, kwalificeren en financieren is in het mbo helemaal afgestemd op gemeenschappelijke leervragen, op klasjes. Nu moeten we onderwijs afstemmen op individuele leervragen. Het kost wel een paar jaar om dat goed van de grond te krijgen. En we kunnen het alleen samen doen met participatiebedrijven en regionale arbeidsmarktpartijen.’

De lach op de gezichten van die medewerkers die een diploma krijgen spreekt boekdelen.

Stijn Bos

Checklists

Volgens Grosman zit de bijdrage van het mbo vooral in het in kaart brengen wat iemand moet leren om een werkproces uit te voeren. ‘We hebben in onze linkerhand het kwalificatiedossier en in onze rechterhand het functieprofiel. We kijken welke opleidingseisen het beste in de buurt komen bij een vereiste vaardigheid. Zo maken we een checklist: Komt iemand op tijd? Draagt iemand beschermende kleding? Weet hij waar de bosmaaier hangt? We maken voor elke deelnemer een checklist op maat.’

Tips en ervaringen

  • Medewerkers ontwikkelen vraagt om een ander type begeleiding bij het participatiebedrijf: iemand die medewerkers vraagt hoe ze willen groeien en wat ze willen leren. De voorkeur gaat uit naar vakmensen als echte leermeesters in de begeleiding.
  • Ook bij groepsdetachering met begeleiding van het participatiebedrijf is het van belang werkgevers te trainen in het omgaan met de doelgroep. Dat een werkgever niet dreigt met ontslag als een medewerker niet komt opdagen, maar begeleiders de kans geven om gedrag te corrigeren.
  • Hecht als onderwijsinstelling minder waarde aan tijd: sommige jongeren kunnen een eenjarige opleiding wel doen als ze 2 of meer jaren de tijd krijgen.
  • Het traject van Vonk is opgezet met de groene afdelingen van 5 participatiebedrijven in Noord-Holland. Een dergelijke samenwerking maakt het de moeite waard om te investeren in praktijkleren. Nog handiger is het om aan te sluiten bij lopende trajecten.

Afvinken

‘Het is niet zo dat dit hét systeem is, maar het is ons systeem. We hebben heel veel checklists gemaakt voor verschillende werkprocessen en verschillende eisen van werkgevers. Als de werkgever een onderdeel afvinkt omdat de medewerker het beheerst, kunnen wij het met een gerust hart valideren. Zo niet, dan gaan we er een opleiding op maat voor bedenken die we op locatie geven. Dat moet wel weer herleidbaar zijn naar onze kwalificatiestructuur.’

Trots op wat je kan

Praktijkleren geeft inzicht in iemands competenties en dus welk werk het best bij iemand past. En het laat zien wat de voortgang is van iemands ontwikkeling. Pantar wil daarom na de succesvolle eerste pilot in de Kas de praktijkverklaring ook snel uitrollen binnen de groenafdeling, zegt Bos. ‘Veel medewerkers in het groen zijn lang bij ons in dienst, ze zijn heer en meester met de bosmaaier of de schoffel. In de tijd van het sociaal werkbedrijf waren minder prikkels om medewerkers te ontwikkelen. Medewerkers pasten ook niet altijd in het reguliere onderwijs, en misten daarom vaak een papiertje dat laat zien wat ze kunnen.’

‘Dat ze dat nu wel krijgen doet extreem veel voor hun werkgeluk en eigenwaarde. De lach op de gezichten van die medewerkers die een diploma krijgen spreekt boekdelen. Ik kan iets, ik word beloond voor het vak dat ik versta.’

Meerwaarde

Pantar kan door praktijkleren laten zien dat medewerkers gekwalificeerd zijn en echt productie kunnen leveren. Grosman ziet dat de pilot ook voordelen heeft voor Vonk. ‘Ik denk dat het hele mbo over een jaar werkt aan individuele maatwerktrajecten, naast regulier onderwijs in klassen en groepen. En dat dan niet het onderwijs de leerstof bepaalt, maar de eisen van de werkgever. Wij doen daar nu al ervaring mee op, ook voor andere groepen zoals vrouwelijke statushouders in de tuinbouw.’