Klantreis helpt in Midden-Limburg de samenwerking rond kwetsbare jongeren op weg

Gepubliceerd op 02 maart 2023

Jongeren zonder startkwalificatie aan duurzaam werk helpen vraagt om inbreng van veel regionale partijen. Daarvoor moet je eerst investeren in hun onderlinge relaties, merkten ze in de regio Midden-Limburg. Een klantreis is daarvoor een goede katalysator, want die laat zien hoe iedereen elkaar kan aanvullen in het belang van de jongeren.

Deelnemers aan de werkconferentie over de klantreis kijken naar een grafische weergave van de klantreis van kwetsbare jongeren
Werkconferenite over de klantreis in Midden-Limburg

‘Als je je samen verdiept in waar de begeleiding van jongeren tekortschiet, ben je ook gemotiveerd om het samen te verbeteren,’ zegt Marie-Michèle Stokbroeks (gemeente Weert). ‘Dan zeg je niet meer snel: dat is jouw taak, daar hoef ik niets mee.’

Stokbroeks is trekker van de werkgroep Aanpak jeugdwerkloosheid in Midden-Limburg die tot doel heeft kwetsbare jongeren de bagage mee te geven om werk te vinden en houden. In de werkgroep zitten de vele partijen die daarbij een rol spelen: speciaal, praktijk- en entree-onderwijs, UWV, gemeenten (leerplicht/RMC’s en de afdeling participatie), jongerenloketten en SBB. De werkgroep zette de klantreismethode in zodat alle partijen van elkaar zien hoe en met welke instrumenten ze werken. En wat er slimmer kan door verbinding met elkaar te leggen.

Werkprocessen aanpassen

Met enkele jongeren en vertegenwoordigers van alle werkgroepleden werden de processen doorlopen en besproken. Daarna was er een werkconferentie over de uitkomsten. Niet alleen met degenen die het beleid bepalen, maar vooral ook met uitvoerenden zodat professionals elkaar leerden kennen. Daardoor pakken ze volgens Stokbroeks nu veel makkelijker de telefoon om elkaar te bellen. ‘Luisteren en interesse tonen in de opdracht van de ander zorgt voor veel begrip.’

Deelnemers aan de workshop over de klanteis zitten te praten aan tafels in carréopstelling
workshop klantreis

Betere samenwerking

Mérie Michels (SBB) vindt het enorm leerzaam om processen vanuit meerdere perspectieven door te spitten. ‘Zo constateerden we dat werkend leren in de werkprocessen van de uitvoering nog niet goed was meegenomen. Vaak begeleidden we jongeren naar onderwijs óf werk. Door ervaringen en praktijkvoorbeelden te delen stimuleer je elkaar om ook werkend leren toe te passen. Bijvoorbeeld door inwerkprocessen af te sluiten met een praktijkverklaring. En daarna te werken aan doorontwikkeling van de jongeren op de werkvloer.’

Jobcoach+

Een andere bevinding was dat sommige jongeren behoefte hebben aan een aanspreekpunt om op terug te vallen. Ook als ze ergens al langer werken. Daarom is er een pilot gestart met 2 jobcoaches+. Kandidaten daarvoor kunnen in een multidisciplinair overleg aangedragen worden. Niet iedere jongere kan zo’n jobcoach toegewezen krijgen, wel is er in het overleg vaak een andere partij die iets kan betekenen.

Interne verbeteringen

Sommige partners gingen ook hun eigen interne processen aanpassen. Zo voerde een praktijkschool de praktijkverklaring in. Andere scholen plaatsen jongeren vaker bij erkende leerbedrijven, vanwege de veilige leeromgeving en begeleiding op de werkvloer. En ze zorgen samen met participatiebedrijven dat jongeren zich in het laatste leerjaar al oriënteren op de arbeidsmarkt. Jongeren doorlopen alvast het traject van loonwaardebepaling en er wordt al contact gelegd met een bedrijf dat begeleiding op de werkvloer kan bieden.

Luisteren en interesse tonen in de opdracht van de ander zorgt voor veel begrip.

Marie-Michèle Stokbroeks

Elkaars taal spreken

Michels noemt nog een voordeel van de klantreis: partijen gaan elkaars taal spreken. Om (beroeps)onderwijs en scholing beter te laten aansluiten op de arbeidsmarkt, is dat een belangrijke voorwaarde. ‘UWV en SBB hebben het allebei over vacatures,  maar bij een vacature van SBB zit altijd een leercomponent, in samenwerking met een mbo-onderwijsinstelling. Spraakverwarring kan ook ontstaan bij termen als leermeester, stage- of praktijkbegeleider of leren op de werkvloer versus praktijkleren. Soms bedoel je hetzelfde, maar noem je het anders.’

Het geleerde toegankelijk maken

De uitdaging is ook om de opgedane kennis vast te leggen. De werkgroep organiseerde daarover een verdiepingssessie. De uitkomsten van de klantreis worden nu vertaald naar routekaarten. Voor jongeren en hun ouders in de vorm van een filmpje. Voor professionals komt er een aanklikbaar overzicht van wie het antwoord heeft op welke vraag. De werkgroep heeft afgesproken om de klantreis elk jaar 1 of 2 keer opnieuw te doorlopen om te zorgen dat de informatie actueel blijft.

Het stopt niet bij de eerste werkplek

De klantreis heeft Midden-Limburg veel gebracht. Michels: ‘We hebben iedereen mee kunnen nemen in de bedoeling van de samenwerking: samen een sluitende aanpak bieden. Om jongeren niet alleen aan werk te helpen, maar ook zorgen dat ze zich in het werk doorontwikkelen. Op dit moment is er veel werk en hoppen jongeren makkelijk van het ene naar het andere tijdelijke baantje. Maar willen ze ook in de toekomst werk houden, dan moeten ze zich blijven ontwikkelen en hun arbeidsmarktwaarde vergroten. Zeker als de economie afkoelt.’

Tips en ervaringen

  • Schakel voor de klantreis een extern bureau in. Mensen van buiten zorgen voor een veilige sfeer, waardoor geïnterviewden het durven te zeggen als iets niet goed werkt. Een bureau kan ook helpen om de opgedane kennis vast te leggen.
  • Een klantreis in kaart brengen is niet hetzelfde als een uniform proces opdringen; je moet iedereen in zijn waarde laten. Zo heeft in Midden-Limburg elk RMC een eigen werkwijze.
  • Een stevige projectleider die mensen aan afspraken houdt, zorgt dat de samenwerking in een werkgroep niet vrijblijvend is.
  • Om jongeren te kunnen ondersteunen, moet je wel weten om wie het gaat. Daarom is er in Midden-Limburg ook een pilot gestart met het benaderen van jongeren zonder startkwalificatie die niet werken of een opleiding volgen en geen of weinig inkomen hebben (al dan niet uit een uitkering). Ze krijgen de vraag hoe ze in deze situatie zijn beland en wat ze nu nodig hebben. Zo willen de samenwerkende partijen achterhalen wat ze deze jongeren moeten aanbieden zodat ze weer gaan participeren.