In gesprek met de Programmaraad en het ministerie van SZW – verslag Praktijkdag 11 november 2021

2.    Aanpak jeugdwerkloosheid

Het programma Jeugdwerkloosheid is verlengd tot en met 2022, meldt Fretz. Dit programma richt zich vooral op het voorkomen van werkloosheid bij jongeren zonder opleiding of zonder perspectief op de arbeidsmarkt. Deze maand nog verschijnt er een publicatie over een nazorgproject bij het mbo, waarbij de scholen in de gaten houden hoe het gaat met hun ex-leerlingen. Mbo’s hebben nog tot kerst om samen met de arbeidsmarktregio’s plannen in te dienen.

3.    Verdere integratie op de arbeidsmarkt (VIA)

Het programma Verdere integratie op de arbeidsmarkt (VIA) heeft als doel arbeidsmarktkansen en -posities van mensen met een migratieachtergrond te verbeteren. Met experimentele pilots is bewijs verzameld over effectieve instrumenten; over ‘wat werkt’. De pilots met gemeenten, UWV, onderwijs en werkgevers zijn daarom nauwgezet gevolgd en geëvalueerd binnen een van tevoren vastgesteld kader.

De lessen die uit de praktijkpilots kunnen worden getrokken zijn nu grotendeels beschikbaar, vertelt Fretz. Daaruit blijkt onder meer dat intensieve begeleiding van bijstandsgerechtigden resultaat oplevert. Maar ook dat – en  hoe – het combineren van werken en leren de arbeidsmarktpositie van mensen met een taalachterstand verbetert. Met de Werkagenda VIA – een samenwerkingsverband van 21 landelijke (koepel)organisaties van onder meer gemeenten, werkgevers en onderwijs – worden de lessen de komende jaren verder verspreid en toegepast.

4.    No risk-polis en de ziekmelding

Naar alle waarschijnlijkheid gaat de regeling rond loonkostensubsidie en ziekmelding veranderen. Dit wordt geregeld in de Verzamelwet 2022. Nu is het nog zo dat als een werknemer zich ziek meldt, de loonkostensubsidie stopt en UWV de werkgever de no risk-polis betaalt. Dat is onhandig, want de werkgever moet twee ziekmeldingen doorgeven en hij krijgt te maken met allerlei verrekeningen. In de beoogde nieuwe situatie loopt de loonkostensubsidie bij ziekmelding gewoon door.

De middelen voor compensatie bij ziekte zijn destijds verschoven vanuit het macrobudget Participatiewetuitkeringen naar de Ziektewet. Door de wijzigingen in dit wetsvoorstel blijft UWV de uitvoerder van de no-riskpolis, maar hoeven gemeenten de loonkostensubsidie aan de werkgever niet meer stop te zetten bij ziekte. Daarom is de uitname uit het macrobudget Participatiewetuitkeringen teruggedraaid. Gemeenten worden na de wijziging van de no-riskpolis op dezelfde wijze gecompenseerd voor de LKS-uitgaven aan iemand die ziek is als voor de LKS-uitgaven van iemand die niet ziek is. Zoals ook staat in de financiële gevolgen van de NvW bij de Verzamelwet 2022. Zie citaat:

“Deze beoogde wijziging maakte onderdeel uit van het Breed Offensief. Dat is echter controversieel verklaard. De wijziging is daarom opgenomen in een Verzamelwet die precies vandaag (11 november) wordt behandeld in de Tweede Kamer. Als de Eerste Kamer ook akkoord gaat, treedt de wijziging per 1 januari 2022 in werking.”

NB: De Tweede Kamer heeft het voorstel op 18 november 2021 aangenomen. Het voorbereidend onderzoek door de Eerste Kamercommissie voor SZW is op 30 november 2021. De Eerste Kamer zal naar verwachting in de loop van december stemmen over het voorstel

5.    Stimulering ArbeidsmarktPositie (STAP)

Om de scholing te stimuleren komt er een individueel leer- en ontwikkelbudget beschikbaar voor iedere volwassene tot pensioengerechtigde leeftijd met een band met de Nederlandse arbeidsmarkt, ‘Stimulering ArbeidsmarktPositie’ (STAP) genaamd. Per jaar kan maximaal 1.000 euro subsidie voor één scholingsactiviteit worden aangevraagd. STAP-budget kan alleen worden aangevraagd voor scholing waar nog geen andere vorm van publieke financiering zoals studiefinanciering voor beschikbaar is.

Per jaar is ongeveer 200 miljoen euro beschikbaar, naar verwachting goed voor de financiering van 200.000 tot 300.000 scholingsactiviteiten. DUO maakt een register van scholingstrajecten die voor subsidie in aanmerking komen en UWV neemt de aanvragen en de betalingen voor zijn rekening. STAP start naar verwachting op 1 maart 2022.

6.    Crisisdienstverlening door regionale mobiliteitsteams (RMT’s)

De crisisdienstverlening is bedoeld om werkloosheid als gevolg van de coronamaatregelen zoveel mogelijk te voorkomen door dienstverlening vroeg in te zetten. De RMT’s - waarin gemeenten, UWV, SBB, sociale partners, SBB en mbo-instellingen samenwerken – hebben de taak om de dienstverlening te organiseren. Het idee is dat de samenwerkende partijen van elkaars dienstverlening gebruik kunnen maken. Tegen de verwachting in bleek al snel dat niet werkloosheid het grootste probleem was, maar krapte en mismatch. 

Inmiddels zijn alle 35 rmt’s operationeel. De budgetten voor 2022 zijn vastgesteld per ministeriële regeling. Hoewel het nog wachten is op de eerste monitorresultaten zijn de eerste indrukken van het werk van de RMT’s positief, aldus Fretz. De ervaring is dat zich vooral veel werkenden en zzp’ers melden bij de RMT’s. Verder blijkt dat er nog maar weinig gebruik wordt gemaakt van het instrument praktijkleren in het mbo. “Hopelijk gaat dat wel toenemen, want praktijkleren biedt echt kansen”, aldus Fretz. 

7.    Perspectief op Werk (PoW)

Fretz sluit af met een terugblik op Perspectief op Werk. PoW is een doe-agenda om publieke en private partijen in de regio beter te laten samenwerken om iedereen die kan en wil werken maar wat ondersteuning nodig heeft om een baan te vinden, te helpen. Het tweejarige project is gestart in 2019 met de ambitie wat te doen aan de krapte op de arbeidsmarkt, en er is veel bereikt.

Witboek over de opbrengsten

“Er is in twee jaar veel in gang gezet en we willen er niet mee stoppen. Om dat te illustreren is een witboek uitgebracht, een compilatie van de opbrengsten, waar Ellen zo dadelijk meer zal vertellen”, Ze geeft wat citaten uit dat witboek. “Met deze positieve ervaringen zullen we in de toekomst meer gezamenlijk blijven optrekken”, zegt iemand. “Samenwerking loont, als je elkaar vertrouwt en van elkaars krachten gebruik kan maken”, aldus een ander. Nog een citaat: “Door PoW zijn de bouwstenen van een sterke regionale infrastructuur arbeidsmarkt- en onderwijs opgezet.”

8.    Vragen?

Zijn er vragen? Even blijft het stil. Fretz is heel helder geweest. Maar dan toch nog een paar mensen die meer willen weten. Zo vraagt iemand uit de zaal of de verandering waarbij de loonkostensubsidie bij ziekte gewoon doorloopt, al definitief is. 
“We willen dat gaan regelen met een Verzamelwet”, verduidelijkt Fretz. “Dat is een wet waarin van allerlei losse dingen staan. Als die wet wordt goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer, kan deze per 1 januari 2022 van kracht worden.”

Hoe komt UWV dan aan de juiste loonwaarde?, wil iemand weten.
De vraag wordt beantwoord door iemand uit de zaal die goed op de hoogte is van de techniek: “Uit het Digitaal Klantdossier. Dan gaat het om de loonwaarde die is vastgesteld op moment van de ziekmelding. Wijzigt de loonwaarde gedurende het verzuim, dan wordt dat niet aangepast.” 

Naar boven 

Ondersteuning Programmaraad

Ook komend jaar gaat de Programmaraad de arbeidsmarktregio’s ondersteunen bij hun werk, vertelt Ellen Jacobs. “Inmiddels zijn we bezig de puntjes op de i te zetten van onze plannen voor 2022. Voor nu geven we vooral concreet inzicht in de ondersteuning die recent beschikbaar is en wat we jullie de komende maanden bieden.”

De ondersteuning van de Programmaraad is verdeeld over vier programmalijnen:
I.    Werkgevers en de match
II.    Doelgroepen veranderende arbeidsmarkt
III.    Gegevensuitwisseling
IV.    Kwetsbare doelgroepen

Op deze programmalijnen zijn verschillend projectleiders actief. Het team bestaat uit Marcelle Breemans, Gea Mepschen, Hiske Andriessen, Pearl Hartgers, Margreet Mook, Gerlinde Scheper, Marjolein van der Sterren en Tanja Willemsen. “Dames die wat kunnen”, benadrukt Jacobs. “Ze weten van de hoed en de rand. Bij vragen kun je hen altijd benaderen.”

1.    Werkgevers en de match

“Zoals Manon al vertelde, gaat het programma Perspectief op Werk stoppen”, vertelt Jacobs. “Maar de beweging van samenwerking op de arbeidsmarkt gaat natuurlijk wel door. Ook is in veel regio’s nog geld beschikbaar hiervoor. Het Witboek is een weerslag van de ervaringen. Dat wordt in een digitale goodiebag nagestuurd aan alle deelnemers aan de Praktijkdag. Van de overhandiging van dit Witboek tijdens de bovenregionale bijeenkomsten op 1 november is en beeldverslag gemaakt.”

Inmiddels loopt de vierde campagne-boost van Werkgeversannonu.nl via de sociale media sinds 2020; in de periode september-november zijn alweer 1 miljoen werkgevers via social media naar de wsp’s verwezen. “Eind dit jaar stoppen we met de campagne. We zetten nu de opbrengsten van de tweejarige campagne op een rij, onder andere wat de campagnes hebben bijgedragen aan de bekendheid van de wsp’s en hoeveel leads deze heeft opgeleverd. In 2022 verzorgen we een goede borging.”

Werkgeverstevredenheid onderzocht

De gewijzigde SUWI-regelgeving schrijft voor dat elke regio de werkgeverstevredenheid meet. De vragenlijst is bij de Programmaraad door de regio’s opgezet. UWV was bereid om het onderzoek uit te voeren voor zowel gemeenten als UWV. Vorige week zijn de regionale rapportages verstuurd naar betrokkenen in de regio. Vandaag is er een besloten sessie met betrokkenen om samen te leren van de resultaten. En in december doen we dat in een online bijeenkomst nog een keer.

Verkleining afstand werkgevers- en werkzoekendendienstverlening

Er wordt ook gewerkt aan de verkleining van de afstand tussen de dienstverlening voor werkgevers en werkzoekenden. “Eigenlijk gaat het hier om aaneengesloten dienstverlening, het één kan niet zonder het ander.” Vanuit de Programmaraad zijn Tanja Willemsen, Marcelle Breemans en Marjolein van der Sterren betrokken. Op 2 december vindt een online kennissessie plaats – specifiek voor de mensen die  bezig zijn met de regionale samenwerking in de werkzoekendendienstverlening - om beide soorten dienstverlening dichter bij elkaar te brengen. 

2.    Doelgroepen veranderende arbeidsmarkt

“In de presentatie van SZW is al het één en ander gezegd over de Regionale Mobiliteitsteams”, zegt Jacobs. “En om het oneerbiedig te zeggen: het is een hell of a job om dat voor elkaar te krijgen, dus is het goed dat er ondersteuning is vanuit de Programmaraad, onder meer door een goede overlegstructuur te faciliteren voor de Operationeel Coördinatoren van de RMT’s.” Sinds kort is de website in de lucht; www.hoewerktnederland.nl/onderwerpen/regionale-mobiliteitsteams. “Zoals eerder al is opgemerkt blijkt de crisis niet de vorm aan te nemen van werkloosheid, maar van een tekort.” Dit is natuurlijk een uitgangspositie ook voor de plannen in een regeerakkoord.

Jeugdwerkloosheid

De Programmaraad heeft een Kennisbank jeugdwerkloosheid opgezet met allerlei inzichten en goede voorbeelden. Ook hebben dit jaar vier intervisies-sessies plaatsgevonden met regionale coördinatoren Jeugdwerkloosheid. Op de planning staat een online themabijeenkomst op 30 november met als thema 'Jongeren aan de zijlijn vs. krapte op de arbeidsmarkt'. Daarnaast zijn twee tools ontwikkeld om het netwerk beter op elkaar af te stemmen.

Praktijkleren in het MBO is een steeds belangrijker instrument, ook in antwoord op het structurele personeelstekort en de veranderende vraag, aldus Jacobs. Praktijkleren is geschikt voor zowel voor mensen die van werk naar werk gaan als voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Vlak voor de zomer hebben we een scala aan producten opgeleverd over kandidaten en werkgevers op om de professionals te ondersteunen.” Het gaat dan bijvoorbeeld om de Handreiking scholing via praktijkleren in het mbo, een procestappenplan, een klantreis kandidaten en inspiratievideo’s uit de regio. “Dit zijn er nog maar vier, maar in de goodiebag zullen we compleet zijn.”

3.    Gegevensuitwisseling

Jacobs legt uit dat het thema Gegevensuitwisseling gaat over de digitale ondersteuning van ‘Ken je klant’, harmonisatie van instrumenten en de aansluiting met VUM – Verbetering Uitwisseling Matchingsgegevens. “Om goed te kunnen matchen moet je je klanten kennen, hun gegevens vastleggen en deze goed ontsluiten. Hoe beter je dit voor elkaar hebt, hoe beter je kunt matchen. Het kan ook helpen om bijvoorbeeld hun hobby’s te kennen. Recent hebben nog een aantal activiteiten plaatsgevonden, zoals een webinar plaats voor IT-gerelateerde specialisten: ‘Aansluiten op VuM: wanneer en hoe?’.”

Voor de rest van 2021 staan de volgende activiteiten gepland: het opleveren van een FAQ op basis van de webinar, een Praktijkvoorbeeld over een pilotregio VUM en een verdiepingssessie ‘Ken je klant door gegevensuitwisseling’.

4.    Kwetsbare doelgroepen

“Vandaag is ook het magazine In Verbinding, vormgeven aan beschut werk gelanceerd. Dit magazine ligt op alle tafeltjes in de zaal en je kunt het gratis meenemen. Er is ook een webversie te vinden op samenvoordeklant.nl. Het magazine biedt op een vrolijke manier oplossingen en handvatten om meer te doen met beschut werk.” Jacobs meldt verder dat de Programmaraad daarnaast intervisiebijeenkomsten organiseert om de uitvoering van beschut werk in de regio naar een hoger plan te tillen. 

In september vond het festival ‘Simpel switchen’ plaats. “Een geweldige live bijeenkomst met veel enthousiaste reacties. De virtuele goodiebag van dit festival, met onder meer praktijkvoorbeelden, vind je terug in de goodiebag van deze Praktijkdag. Voor 2022 neemt Divosa de ondersteuning van het programma Simpel switchen voor haar rekening.”

Afscheid van Pearl Hartgers

Jacobs vraagt aandacht voor Pearl Hartgers – ‘Pearl’ -, die jaren de Praktijkdagen heeft georganiseerd. Maar ze is nu programmamanager van Hoofdzaak Werk, een project in het kader van het convenant Sterk door Werk. Hoofdzaak Werk is een uitgebreid programma met resultaatverplichtingen om werkgevers en overheid te stimuleren meer mensen met een psychische kwetsbaarheid aan te nemen, ondersteund door een IPS-traject.

Jacobs bedankt Hartgers hartelijk voor de organisatie van al die dagen en haar enorme inzet. Haar rol wordt nu overgenomen door Maria Krikken. “Gelukkig hebben we de ervaring dat de organisatie van de Praktijkdag ook bij Maria in goede handen is.”

5.    Vragen over de ondersteuning van de Programmaraad

Jos Sprenkels van de Cliëntenraad heeft niet zozeer een vraag maar een oproep. Namelijk inzichtelijker te maken waar mensen terechtkunnen en om cliënten te betrekken bij het verbeteren van de toegankelijkheid. “Kijk hoe je kan zorgen dat je letterlijk ‘In Verbinding’ komt”, zegt hij, verwijzend naar het magazine over beschut werk dat op de Praktijkdag wordt uitgedeeld.

Jacobs kan zich helemaal vinden in deze oproep. “Er zijn nog veel slagen te maken. Dat maakt het werk van de Programmaraad zo belangrijk.”

Iemand anders dan: “Perspectief op Werk is opgezet in tijden van krapte op de arbeidsmarkt. In die situatie verkeren we nu weer. Waarom gaan we dan niet gewoon door met Perspectief op Werk en verzinnen we weer wat nieuws?” Deze opmerking kreeg bijval uit de zaal.

Tanja Willemsen wil daar wel wat over zeggen. “Om te beginnen nemen we lessons learned gewoon mee, onder meer via het Witboek. Het pleidooi om succesvolle projecten door te zetten wordt ook landelijke gevoerd. We weten alleen niet precies hoe dat inpast in het nieuwe regeerakkoord.”

“We zitten inmiddels in een andere fase”, vult  Anton van Doorn, coördinator van PoW in Midden-Utrecht, aan. “We gaan nu van een programma naar structurele inbedding.”

Het is tijd om af te ronden. Nog één ding. De data voor de praktijkdagen in 2022 zijn al bekend: namelijk 10 maart, 23 juni en 3 november.

Wie doet wat bij de Programmaraad?

Naar boven