Werkzame elementen in interventies
Online interventies
Meer mensen met milde psychische klachten aan het werk door beter luisteren
Eindrapport expertteam GGZ en arbeid Zeeland ‘Werken met een ernstige psychische aandoening: Het kan!’
Er zijn veel interventies, ieder met hun eigen kenmerken en doelgroepen. Globaal delen veel interventies een aantal effectieve elementen:
- Aandacht voor de mens in relatie tot het werk.
- Veel persoonlijke aandacht: er zijn vaak meer gesprekken nodig dan gemiddeld om iemands onderliggende motivatie naar boven te krijgen, zelfstigma te doorbreken of zelfvertrouwen op peil te krijgen.
- Ruimte om te mislukken: het gaat om leren en verder komen. De weg is daarbij misschien langer dan bij anderen.
- Een positieve benadering; als de eerste en tweede plaatsing niet lukken is er toch winst: enige werkervaring en een steeds beter beeld van de juiste baan.
- Uitgaan van iemands mogelijkheden. Zoek vanuit die mogelijkheden naar geschikt werk of pas het werk daarop aan. Dat betekent dus een aanbodgerichte benadering.
- Training van werknemersvaardigheden op de werkvloer in plaats van vooraf.
- Benefit counseling: benadruk de positieve kanten van werken, zoals meer inkomen en het gevoel je nuttig te maken.
- Goede communicatie met werkgever en werkomgeving, ook als de klant al enige tijd aan het werk is.
- Afstemming van zorg en arbeidstoeleiding en combinatie ervan waar nodig. Het driegesprek tussen de zorgprofessional, klantmanager en klant is daar een belangrijk instrument voor. Soms kan daar ook een ervaringsdeskundige coach bij aanschuiven.
- Terughoudendheid met dwang en sancties; dat werkt niet goed bij deze doelgroep en kan participatie juist belemmeren.
Bureau ZINZIZ heeft met subsidie van UWV onderzoek gedaan naar kritische succesfactoren van online interventies voor werklozen met common mental disorders.
Er is nog een wereld te winnen als het gaat om het aan de slag helpen en houden van mensen met milde psychische klachten. Meer aandacht voor werk en het centraal stellen van de cliënt helpen daarbij. Maar vooral: beter luisteren. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Samen sta je sterk’ door Gabe de Vries, Ireen van der Lande, Helen Roeten en Ard van Oosten. Zij gingen op zoek naar praktische aanbevelingen voor de samenwerking tussen GGZ, Werk & Inkomen, cliënten en werkgevers gericht op de arbeidsparticipatie van cliënten met milde tot matige psychische aandoeningen. De resultaten van het onderzoek worden vertaald in een actieplan voor de regio Groot-Amsterdam.
Het Expertteam GGZ en arbeid Zeeland publiceerde het rapport ‘Werken met een ernstige psychische aandoening: Het kan!’ Het rapport bevat tien op de praktijk gestoelde aanbevelingen om de positie van psychisch kwetsbare mensen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Een team experts van Orionis Walcheren, Stichting HerstelTalent, UWV, Zeeuwse Gronden en Zuidwester besprak in zes bijeenkomsten uiteenlopende casussen volgens een vaste werkwijzen. Per bijeenkomst werden aanbevelingen geformuleerd. Keer op keer beoordeelde het team deze op haalbaarheid en relevantie en scherpte ze zo nodig aan.
De eerste aanbeveling is een training te ontwikkelen voor verschillende betrokkenen bij werk en GGZ om de kennis van het belang en de bewustwording van de mogelijkheid van werk voor mensen met (ernstige) psychische problemen te vergroten en de onderlinge samenwerking te stimuleren.